DOLINA ROSPUDY
coor
E-mail  : coorgrunt@gmail.com Tel./Fax +48 61-8130123 GSM +48 506 171-223 
Adres : Polska/Poland woj.Wielkopolskie (WLP) • 62-031 Luboń, ul. Zielona 30
pl
Polski
en
English
de
Deutsch
fr
Français
es
Español
ru
Русский
it
Italiano
Wynajem  WL - Języki opisujące wynajem obiektów rekreacyjnych w Polsce i w Europie
Strona główna
Podaj numer oferty:
Jak wyszukać ofertę Jak umieścić ofertę
  SPRAWDŹ !!!
Promocje Oferty specjalne Poszukujemy FORUM Dobór domu projekty  Projekty
  KALKULACJE
koszty transakcji  Koszty transakcji
kredyty  Kredyty
ubezpieczenia  Ubezpieczenie
wycena  Wycena
  KURS WALUT ŚREDNI NBP
WALUTA KURS
1 EUR 4.4621 PLN
1 CHF 4.6507 PLN
1 USD 4.0832 PLN
1 GBP 5.2091 PLN
  INFORMACJE OGÓLNE
Informacje o Firmie Opis pośrednictwa Opis wynajmu ob.rekr. WL
  INFORMACJE - TRANSAKCJE
Dokumenty Słownik   pl  »  uk Słownik pojęć Porady mls Nasi partnerzy w MLS Jak umieścić ofertę w MLS
  INFORMACJE - ZAPYTANIA
Zapytanie ofertowe Zgłoszenie oferty Info rezerw. WL ON-line Rezerwacja IMPREZY
  MAPY - IKONY
Mapy Ikony jak do nas dojechać  Jak do Nas dojechać
 
Powrót-->PoradyDobór domuCenyWycena Nieruchomości rekr. Opis pośrednictwa w obrocie nieruchomościami
                                                                                                          Słowniki Pojęć  Wycena
OgólnePrawoEkonomiaNieruchomościBudownictwoWyposażenieGiełdaTurystykaImprezyUbezpieczeniaBankKredytyOgródHobby
  dom_zielony.png                                     NIERUCHOMOŚCI
            A      B          D     E     F     G     H           J     K      L     Ł     M      N     O      P     R     S     Ś      T    U     V     W     X     Y     Z      Ż
-sw/ch/e | Zawody występujace w nieruchomościach| Nieruchomista | Pośrednik w obrocie nieruchomościami | Zarzadca | Rzeczoznawca majątkowy |
A
akt notarialny(Art4UGN)dokument sporządzany przez notariusza w celu stwierdzenia czynności prawnej z woli stron lub nakazany  przez prawo .Umowa kupna-sprzedaży nieruchomości dokonana bez zachowania formy aktu notarialnego nie daje podstaw dochodzenia swoich praw w spornych sytuacjach. 
apostille - Międzynarodowa Konwencja sporządzona w Hadze 5 października 1961 roku zniosła obowiązek legalizacji dokumentów, usprawniając obieg dokumentów urzędowych wydanych na terytorium danego państwa  Konwencja ta pozwala uniknąć uciążliwego i kosztownego procesu pełnej legalizacji poprzez zastąpienie go wydaniem tzw. „Apostille". Apostille (wg zatwierdzonego wzoru) jest rodzajem zaświadczenia, na podstawie którego dokumenty urzędowe (sądowe, administracyjne,  poświadczone notarialne, zaświadczenia urzędowe) wydane na terytorium określonego  państwa będącego stroną międzynarodowej konwencji (sporządzonej w Hadze 5 października 1961), są respektowane na terytorium innego państwa które  jest  stroną tej konwencji.Użycie apostilu nie zawsze jest konieczne lub możliwef .W stosunku do Polski Konwencja haska o zniesieniu wymogu legalizacji zagranicznych dokumentów urzędowych (tzw. Konwencja Apostille) weszła w życie 14 sierpnia 2005 roku (Dz. U. z 2005 r. Nr 112, poz. 938 i 939). Polskie dokumenty urzędowe przeznaczone do obrotu prawnego za granicą poświadczane są poprzez : Apostille gdy dokumenty mają być przeznaczone do obrotu prawnego w państwach, które są stroną konwencji haskiej z 1961 r. o zniesieniu wymogu legalizacji zagranicznych dokumentów urzędowych lub poprzez Legalizację - jeżeli dokumenty mają być przeznaczone do obrotu prawnego w państwach, które nie są stroną konwencji haskiej z 1961 r.Każde pełnomocnictwo musi mieć jakiś zakres umocowania i tak jest również w przypadku pełnomocnictwa stosowanego w obrocie nieruchomościami za granicą . Tzw. klauzula apostille jest zawsze wymagana w sytuacji gdy np. właściciel nieruchomości np. Niemiec (zameldowany i zamieszkały na stałe poza Polską) jest sprzedającym nieruchomość znajdującą się na terenie Rzeczypospolitej Polskiej .Pełnomocnictwo udzielane jest w formie aktu notarialnego, z apostillą, jednak bez potwierdzenia przez konsula. Ważne jednak, by notariusz sporządzający pełnomocnictwo, zawarł w jego treści oświadczenie, że pełnomocnictwo spełnia warunki odnośnie formy wymaganej przez prawo miejsca sporządzenia pełnomocnictwa (w tym przypadku: prawa niemieckiego), a także powołał odpowiednią podstawę prawną. Stanowisko takie reprezentuje Sąd Najwyższy, czemu dał wyraz w uchwale z dnia 13 kwietnia 2007 r. (sygn. akt III CZP 21/07) Czyli jedyną czynnością wymaganą w celu poświadczenia autentyczności podpisu, charakteru, w jakim działała osoba, która podpisała dokument oraz, w razie potrzeby, tożsamości pieczęci lub stempla, jakim został on opatrzony, jest dołączenie apostille określonej w art. 4 Konwencji. Nie zwalnia to sądu z obowiązku badania, czy dokument opatrzony apostille spełnia, określone w prawie państwa, w którym dokument został sporządzony, wymagania dotyczące formy danej czynności prawnej. Oprócz klauzuli apostille dokument pełnomocnictwa musi być jeszcze w Polsce przetłumaczony na język polski przez tłumacza przysięgłego języka, w którym dokument został sporządzony ./wł-opr/
ar -(symbol - a) jednostka powierzchni używana głównie w rolnictwie i lesnictwie. 1 ar = 10m x 10m  = 100m2 = 1dam2 (dekametr=10m )/wł-opr/
akr - jednostka miary powierzchni gruntó używana w krajach anglosasskich . 1 akr  = 4046,8564224 m2 = 4840 jardów kwadratowych = 43560 stó kwadratowych = 0,40468564224 hektara  /wł-opr/
top
B
Biurowce - standard : A -
Budynek tej klasy powinien spełniać min. 17-20 kryteriów klasyfikcji nowych biurowców położonych w centralnej , presiżowej lokalizacji w danym mieście . Architektura tych budynków powinna nawiązywać do nowoczesnych trendów w architekturze. Dla klientów tej klasy budynków należy zapewnić dodatkowe usługi : restauracje , sklepy, kluby fitness, miejsca do parkowania itp. . Zarządzanie tymi budynkami powierza się specjalistom od zarządzania . (wł-opr)
Biurowce - standard : B+ 
- nowoczesny budynek , o znakomitym standardzie który powinien spełniać min. 15 z 20 kryteriów (12 obligatoryjnych i 3 fakultatywne) Są to budynki klasy A położone poza Centrum miasta w dobrych drugorzędnych lokalizacjach śródmiejskich + dzielnicach przylegających do Centrum miasta. Budynki sa wykończone , wyposażone w dobrym standardzie i z średnio wysokimi czynszami najmu. (wł-opr)
Biurowce - standard : B
- Budynek powinien spełniać min. 13 z 200 kryteriów standardu(12 - obligatoryjnych + 1 fakultatywny) Budynki te są nowe położone poza Centrum miasta. Brak w tej klasie cechy charakterystycznej ,braku prestiżowej lokalizacji czy dobrego standardu wyposażenia. (wł-opr)
Biurowce - standard : C
- Charakterystyczne dla tej klasy biurowców jest niższy czynsz niż w klasy A i B gdyż to wynika z niższego standardu a także z faktu ,że te budynki sa dużo starsze od klasy A i B(mają więcej niż 15 lat) . Budynki te mogą spełniać mniej niż 12 kryteriów z 20. Standard techniczny , układ pomieszczeń, architektura nie dają możliwości zaliczyć je do jakiejś klasy od A do D. (wł-opr)
Biurowce - standard : D
- Budynki zaliczane do tej klasy są bardzo stare i w bardzo złym stanie technicznym jednak z uwagi na ich architekturę mają duży potencjał i w przypadku ich remontu czy modernizacji mogą mieć nawet klasę A. (wł-opr)
Biurowce - standard : pozaklasowy
- budynki te mogą być zlokalizowane nawet w Centrum miasta ale nie można im przypisać jakąkolwiek klasę . Budynki te najczęściej są z lat 50-tych i 60-tych aż do lat 90-tych. To są dawne siedziby państwowych przedsiębiorstw i urzędów .(wł-opr)
Biurowce - obligatoryjne kryteria jakości : 1
/prestiż marka budynku (rozpoznawalność poprzez charakterystyczną architekturę);2/możliwość dowolnej aranżacji miejsca + wskaźnik wydajności powierzchni netto do brutto; 3/Recepcja z całodobową obsługą + odpowiednio zaprojektowana strefa wejścia do budynku uwzgędniająca wielkość i przeznaczenie budynku; 4/W częściach wspólnych dobrze rozplanowane ciągi komunikacyjne i sanitarne;5/Parking + obsługa zarządcy budynku umożliwiające właściwy dostęp do budynku ( wskażnik dostępnoścido budynku = liczba miejsc parkingowych na 100m2 powierzchni biurowej pozwalający zapewnić najemcom i gościom łatwy dostęp dla dostawców + obslugi technicznej. 6/Windy - min. ilość wind gwarantująca czas oczekiwania na windę nie dłuższy niż 30 sek.;7/Oświetlenie- nowoczesne sufity z efektywnym i efektownym oświetleniem; 8/Instalacje elekrtryczne z gwarancją bezawaryjności ; 9/System BMS (Building Management System) - dający możliwość sterowania systemem bezpieczeństwa przeciwpożarowego budynku oraz pozwalający na wykorzystanie zainstalowanych w budynku - innych systemów na odległość bez względu na to gdzie jesteśmy poprzez e-mail, sms;10/Okablowanie : przyznanie ,zapewnienie najemcom przestrzeni na okablowanie + systemy IT; 11/Urządzenia techniczne - zapewnienie dla np. serwerowni, anten satSystemu UPS itp.- miejsca w budynku ;12/Źródła zasilania : urozmaicenie , zdywersyfikowane na wypadek awarii sieci energetycznej.(wł-opr)
Biurowce - fakultatywne kryteria jakości : 1
/podłogi podwyższone z min. prześwitem 90mm; 2/Konstrukcja stropu - umożliwiająca duże obciązenia ;3/Oświetlenie naturalne - zapewniające naturalne doświetlenie min. 70% netto powierzchni najmu przy minimalnej wysokości pomieszczeń 2,7m i przy oddaleniu od okien nie więcj niż 6m; 4/Udogodnienia towarzyszące budynkowi : sklepy, restauracje , kawiarnie , przedszkola, kluby fitness itp.; 5/Ogrzewanie , klimatyzacja, ogrzewanie (nowoczesny system HVAC + kontrola wilgotności wewnątrz pomieszczeń; 6/Hałas - min. wymagań zapewniających ciszę w pomieszczeniach;7/Ochrona środowiska - wg standardu LEED (certyfikat złoty) , BREEAM (certfikat bardzo dobry) 8/Emisja CO2 - zredukowanado 10% redykcji emisji CO2 w stosunku do obowiązujących wymogów w PL (wł-opr)
Bonitacja gleby
- ocena jakości gleb pod względem ich wartości użytkowej , żyzności gleby , stosunków wodnych w glebie , stopnia kultury gleby i trudności uprawy w powiązaniu z agroklimatem , rzeźbą terenu i niektórymi elementami stosunków gospodarczych . Bonitację wyraża się w klasach lub punktach . Bonitację przeprowadza się w celu jednolitej ewidencji gruntów . Stanowi ona podstawę obliczania wysokości podatku rolnego . Stanowi też podstawę scalania gruntó oraz racjonalnego wykorzystania gruntów na cele nierolnicze. W oparciu o określone kryteria gleby zaliczane są do odpowiednich klas bonitacyjnych . Wyróżniamy 8 klas gleb gruntów ornych : I , II , IIIa , IIIb , IV , V , VI . 6 klas gleb użytków zielonych : I , II , III , IV , V , VI . /wł-opr/
Budynek wielomieszkaniowy - budynek mieszkalny w którym wydzielone są minimum 3 mieszkania . Nie należy zaliczać  do nich : budynków niemieszkalnych oraz budynków zbiorowego zakwaterowania bez względu na liczbę znajdujących się w nich mieszkań /wł-opr/  
C 
Cal - jednostka miary długości = 25,4 mm (cal międzynarodowy) W dawnych latach te wielkości były różne w różnych rajach w Europie. /wł-opr/
cel publiczny - to: 1) wydzielanie gruntów pod drogi publiczne i drogi wodne, budowa i utrzymywanie tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, części lotniczych lotnisk oraz służących do kierowania, kontroli, nadzoru i zabezpieczania ruchu lotniczego, w tym rejonów podejść, a także łączności publicznej i sygnalizacji; 1a) wydzielenie gruntów pod linie kolejowe oraz ich budowa i utrzymanie; 2) budowa i utrzymywanie ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a także innych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń; 3) budowa i utrzymywanie publicznych urządzeń służących do zaopatrzenia ludności w wodę, gromadzenia, przesyłania, oczyszczania i odprowadzania ścieków oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym ich składowania; 4) budowa oraz utrzymywanie obiektów i urządzeń służących ochronie środowiska, zbiorników i innych urządzeń wodnych służących zaopatrzeniu w wodę, regulacji przepływów i ochronie przed powodzią, a także regulacja i utrzymywanie wód oraz urządzeń melioracji wodnych, będących własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego; 5) opieka nad nieruchomościami stanowiącymi zabytki w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami; 5a) ochrona Pomników Zagłady w rozumieniu przepisów o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady; 6) budowa i utrzymywanie pomieszczeń dla urzędów organów władzy, administracji, sądów i prokuratur, państwowych szkół wyższych, szkół publicznych, a także publicznych: obiektów ochrony zdrowia, przedszkoli, domów opieki społecznej i placówek opiekuńczo-wychowawczych; 7) budowa i utrzymywanie obiektów oraz urządzeń niezbędnych na potrzeby obronności państwa i ochrony granicy państwowej, a także do zapewnienia bezpieczeństwa publicznego, w tym budowa i utrzymywanie aresztów śledczych, zakładów karnych oraz zakładów dla nieletnich; 8) poszukiwanie, rozpoznawanie, wydobywanie i składowanie kopalin stanowiących własność Skarbu Państwa oraz węgla brunatnego wydobywanego metodą odkrywkową; 9) zakładanie i utrzymywanie cmentarzy; 10) ustanawianie i ochrona miejsc pamięci narodowej; 11) ochrona zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i zwierząt lub siedlisk przyrody.
Cynsz regulowany - czynsz opłacany w szczególności przez najemców państwowych i komunalnych osób prawnych lub osób prawnych prowadzących eksploatację budynków w celach niezarobkowych . Czynsz regulowany ustala zarząd gminy na podstawie Wieloletniego programu gospodarowania komunalnym zasobem mieszkaniowym , przyjętego na okres minimum 5 lat . Maksymalny czynsz regulowany nie może przekraczać w stosunku rocznym 3% (lub 4% w przypadku lokali na wynajem budowanych w ramach Towarzystw Budownictwa Społecznego -TBS) wartości odtworzeniowej lokalu . Odmianą czynszu regulowanego jest czynsz socjalny , opłacany przez najemców nie będących w stanie płacić czynszu regulowanego. Również wysokość czynszu socjalnego ustala zarząd gminy . Innym rodzajem czynszu jest czynsz wolny , czyli czynsz nie limitowany w sposób administracyjny ( zwyjątkiem trybu podwyżek) , określany przez strony zawierające umowę najmu . Jego wysokość uzależniona jest od stanu technicznego i położenia domu , powierzchni i wyposażenia lokalu itp. Czynsz wolny obejmuje podatek od nieruchomości , koszty administrowania i utrzymania technicznego budynku , koszty utrzymania zieleni oraz wszystkich  pomieszczeń wspólnych , a także wynagrodzenie właściciela lokalu z tytułu inwestycji w jego zakup. W 2001 roku wraz z wejściem w życie ustawy o ochronie praw lokatorów (..) zniesiono nazwę czynszu regulowanego , choć jednocześnie wzmocniono ograniczenia podwyżek czynszowych . [Tertel-wsp-m]
    
top
D
Darowizna(Art888KC)Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego  kosztem swego  majątku.
Decyzja o warunkach zabudowy (patrz>> Warunki zabudowy) : to decyzja lokalizacyjna ustalająca warunki zabudowy oraz lokalizację inwestycji celu publicznego. Decyzja jest wydawana tylko dla terenów, na których nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Inaczej niż przy pozwoleniu na budowę do ustalenia warunków zabudowy nie jest niezbędne posiadanie przez wnioskującego praw do nieruchomoci. Decyzja sama w sobie nie rodzi prawa do terenu, ani nie narusza prawa własności. Każdy może, wystąpić o ustalenie warunków zabudowy dla dowolnego terenu. Organem administracji wydającym decyzję o warunkach zabudowy jest wójt (burmistrz, prezydent miasta).W praktyce decyzję wydaje w jego imieniu odpowiednia komórka w urzędzie gminy. Najczęściej jest to (zależnie od organizacji gminy) wydział urbanistyki, geodezji albo planowania przestrzennego. Do wniosku o WZ należy dołączyć : mapę zasadniczą z wkreślaną granicą terenu objętego wnioskiem , szkice /rysunki określające funkcję i sposób zagospodarowania terenu ,należy określić charakterystyczne dane zabudowy (powierzchnia zabudowy, powierzchnia użytkowa, wysokość zabudowy, kąt dachu, ilość kondygnacji, ilość miejsc parkingowych-garaży itd.),należy określić wielkości i sposób zapotrzebowania na wodę, energię i sposób odprowadzania lub oczyszczania cieków oraz innych potrzeb w zakresie infrastruktury technicznej oraz sposób unieszkodliwiania odpadów, opisać charakterystyczne parametry techniczne inwestycji, określić dane włacicieli działek sąsiednich oraz innych, w przypadku inwestycji mogącej naruszyć ich interes prawny bądź uciążliwych lub mogących pogorszyć stan środowiska , i inne w zależności od rodzaju inwestycji. Dane wpisywane do wniosku mają charakter jedynie orientacyjny. Polegają one na opisaniu, co chcemy zrealizować, dlatego nie potrzeba załączać projektu budowlanego ani koncepcji zabudowy. Urząd wydając decyzję określa jednak wiążąco, co będzie można na danej nieruchomości zrealizować i to w oparciu o te dane powstanie projekt budowlany. Miejsce składania dokumentów do WZ : właściwy Urząd Miasta ze względu na położenie działki. Opłaty : Jeśli wniosek dotyczy budownictwa mieszkaniowego, decyzja zostanie wydana bezpłatnie, Dla każdej innej decyzji o warunkach zabudowy opłata skarbowa wynosi 107zł wg ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz.U. Nr 225, poz. 1635). Opłatę skarbową uiszcza się z chwilą powstania obowiązku jej zapłaty tzn. w momencie składania wniosku o dokonanie czynności urzędowej. Okres oczekiwania na wydanie decyzji o warunkach zabudowy : Zgodnie z KPA urząd ma dwa miesiące na wydanie decyzji o warunkach zabudowy. W praktyce trwa to nawet pół roku. Dzieje się tak, bowiem decyzja uzgadniana jest z kilkoma innymi organami, a te mają po dwa tygodnie na wydanie decyzji. Urząd może także zawiesić postępowanie na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy od dnia złożenia wniosku, zwłaszcza, gdy gmina ma wkrótce sporządzić plan miejscowy. W takiej sytuacji warunki zabudowy muszą być jednak wydane, jelśi: w ciągu dwóch miesięcy od dnia zawieszenia postępowania rada gminy nie podejmie uchwały o przystąpieniu do sporządzenia planu, albo w okresie zawieszenia postępowania nie zostanie uchwalony plan miejscowy lub jego zmiana. Co to jest tzw.: „dobre sąsiedztwo" ? Jest to jeden z warunków do spełnienia otrzymania decyzji o warunkach zabudowy wg art. 61 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, który mówi, że: co najmniej jedna działka sąsiednia dostpna z tej samej drogi publicznej jest zabudowana w taki sposób, aby można było nawiązać do istniejącej zabudowy.  Co musimy spełnić by uzyskać decyzję o warunkach zabudowy? co najmniej jedna działka sąsiednia dostępna z tej samej drogi publicznej jest zabudowana w taki sposób, aby można było nawiązać do istniejącej zabudowy (wymóg „dobrego sąsiedztwa") działka ma dostęp do drogi publicznej (bezpośrednio lub przez prywatną drogę dojazdową albo służebność drogową) teren jest wystarczająco uzbrojony lub planuje się wykonanie uzbrojenia. Musi zostać to potwierdzone przez przedsiębiorstwo zarządzające sieci - w postaci oświadczenia tych przedsibiorstw, mówiącym, że w istniejącym sieci uzbrojenia terenu są wystarczające rezerwy do realizacji planowanego przez nas obiektu albo planowana jest ich rozbudowa , działka nie wymaga uzyskania zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne albo zgoda taka została wydana przy sporządzaniu miejscowych planów, które utraciły moc (chodzi o działki oznaczone w ewidencji jako budowlane lub rolne, które według starych planów były przeznaczone pod zabudowę) decyzja jest zgodna z odrębnymi przepisami dotyczącymi m.in. ochrony środowiska lub zabytków. Nie spełnienie któregokolwiek z warunków spowoduje, że nie dostaniemy decyzji o WZ. Co określa decyzja o warunkach zabudowy? rodzaj inwestycji (co można zbudować) ,warunki obsługi w zakresie infrastruktury technicznej i komunikacji, czyli do jakich sieci ma być podłączony budynek albo jakie urządzenia należy zainstalować na działce (studnia, przydomowe szambo), linie rozgraniczające inwestycji (obszar na którym planowana jest budowa z pełną infrastrukturą , wyznaczone na mapie w odpowiedniej skali), okres ważności decyzji (jaki termin ważności decyzji nas interesuje), szczególne warunki wynikające z charakteru inwestycji. Tryb odwoławczy do otrzymanej decyzji o warunkach zabudowy Od decyzji o warunkach zabudowy stronie/wnioskodawcy przysługuje prawo wniesienia odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu, w terminie 14 dni od daty jej doręczenia. Odwołanie należy złożyć za pośrednictwem organu, który ową decyzję wydał. Źródło: Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003r. Nr 80, poz. 717 z późiejszymi zm.), Rozporządzenie w sprawie sposobu ustalania wymagań  dotyczących nowej zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego(Dz. U. 2003 r., Nr 164, poz. 1588 z późniejszymi zm.), Kodeks Postpowania Administracyjnego - KPA (Dz. U. z 2000 r. Nr 98 poz. 1071 z późniejszymi zm.), Ustawa o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 225, poz. 1635).
top
Dom Letniskowy - jest to budynek położony na terenie wsi lub w rejonie przeznaczonym na cele rekreacyjne ludności , służący właścicielowi i jego bliskim do wypoczynku .Szersza definicja Patrz : Słownik Budownictwo Ciekawostka >> Ta sama osoba oraz małżonkowie  mogą posiadać tylko jeden dom letniskowy [Dz.U. 30 poz 165 , Art 3 pkt 4  Ustawy Prawo lokalowe z 10.04.1974 r]  
Dodatek mieszkaniowy - pomoc finansowa przyznawana jako wsparcie w pokryciu kosztów utrzymania nieruchomości osobom o niskich dochodach, na wniosek osoby uprawnionej przez wójta , burmistrza lub prezydenta miasta  w drodze decyzji administracyjnej , na okres 6 miesiecy , na podstawie deklaracji o wysokości dochodów członków gospodarstwa domowego oraz powierzchni użytkowej zajmowanego lokalu . [Tertel-wsp-m]
Duża wspólnota mieszkaniowa - wspólnota w której istnieje powyżej 7 wyodrębnionych i nie wyodrębnionych lokali oraz minimum dwóch właścicieli . Właściciele lokali w dużej wspólnocie zobowiązani są do wyboru zarządu wspólnoty , mającej prawo podejmować samodzielnie czynności zarządu zwykłego. [Tertel-wsp-m]
Działka - obszar gruntu ograniczony gruntami stanowiącymi przedmiot odrębnego władania . Najmniejszy element w ewidencji gruntów.[Tertel-wsp-m]
Działka budowlana - zabudowana działka gruntu , której wielkość , cechy geometryczne dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie w urządzenia infrastruktury technicznej umożliwiają prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków i urządzeń położonych na tej działce. /UGN/ 
Działka gruntu - niepodzielona , ciągła część powierzchni ziemskiej stanowiąca część lub całość nieruchomości gruntowej . /UGN/
Działka gruntu-(Art4UGN)część nieruchomości wydzielona w wyniku jej podziału albo scalenia i podziału , a także odrębnie  położona część tej nieruchomości. (wł. przyp.) Nieruchomość może składać się z kilku działek (niekoniecznie sąsiadujących ze sobą)z tym ,że wszystkie działki danej nieruchomości muszą być wpisane do tej samej KW.  
Działka budowlana-(Art4UGN)należy przez to rozumieć nieruchomość gruntową lub działkę gruntu, której wielkość , cechy  geometryczne,dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie w urządzenia infrastruktury technicznej spełniają wymogi realizacji obiektów budowlanych wynikające z odrębnych przepisów i aktów prawa miejscowego./wł-opr/ Patrz też def Grunty budowlane
Działka budowlana /wg ustawy o planowaniu przestrzennym/działka budowlana  - należy przez to rozumieć nieruchomość gruntową lub działkę gruntu,której wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie w urządzenia infrastruktury technicznej spełniają wymogi realizacji obiektów budowlanych wynikające z odrębnych przepisów i aktów prawa miejscowego;
Działka budowlana - teren wytyczony pod budowę lub powstały po wyburzeniu budynku/ów. Przeznaczony na zabudowę różnego rodzaju - od domów jednorodzinnych po osiedla mieszkaniowe , obiekty handlowe , lub użyteczności publicznej . Działkę budowlaną nabywa - w zależności od przeznaczenia działki - osoba prywatna, developer (zwykle nabywa kompleks działek, pod zabudowę jedno- i wielorodzinną), firma prywatna, instytucja publiczna lub gmina./wiki/
Działka budowlana (wg prawa budowlanego)Polskie prawo budowlane  nie definiuje terminu działki budowlanej, ale określa czym jest teren budowlany oraz definiuje pojęcie nieruchomości na cele budowlane. Według artykułu 3 pkt 10 terenem budowlanym określa się przestrzeń, na jakiej odbywają się roboty budowlane włączając teren, który zajmują urządzenia stanowiące zaplecze budowy.
 Działka budowlana (potoczna definicja) - powszechnie określana jest jako teren, na którym właściciel ma prawo wybudować np. dom jednorodzinny, po otrzymaniu zgody odpowiednich urzędów.
Działka ewidencyjna ( Ewidencja Gruntów) - ciągły obszar gruntu, położony w granicach jednego obrębu, jednorodny pod względem prawnym, wydzielony z otoczenia za pomocą linii granicznych.
Działka gruntu - należy przez to rozumieć niepodzieloną, ciągłą część powierzchni ziemskiej stanowiącą część lub całość nieruchomości gruntowej; Dzierżawa - umowa wzajemna , zgodnie z którą wydzierżawiajacy zobowiązuje sie oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania z niej pożytków przez czas oznaczony lub nie oznaczony , a dzierżawca zobowiązuje się płacic wydzierżawiajacenu umówiony czynsz (uregulowana przez KC) [Tertel-wsp-m]
top
E
Ekspektatywa - oczekiwanie prawne, wierzytelność przyszła (występuje dla ustanowienia odrębnej własności lokalu w spółdzielni mieszkaniowej) - termin wprowadzony ustawą z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.), Ekspektatywa powstaje z chwilą zawarcia przez spółdzielnię umowy o budowę lokalu, o której mowa w art. 18 ust. 1 u.s.m. i jest roszczeniem o ustanowienie odrębnej własności lokalu przez spółdzielnię po jego wybudowaniu ( roszczeniem związanym z oczekiwaniem wybudowania przez inwestora nieruchomości mieszkalnej) .Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych , z członkiem spółdzielni ubiegającym się o ustanowienie odrębnej własności lokalu spółdzielnia zawiera umowę o budowę lokalu. Umowa ta powinna być zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności i powinna zobowiązywać strony do zawarcia, po wybudowaniu lokalu, umowy o ustanowienie odrębnej własności lokalu.Umowa ta powinnarównież zawierać zobowiązanie członka spółdzielni do pokrywania kosztów zadania inwestycyjnego w części przypadającej na jego lokal przez wniesienie wkładu budowlanego określonego w umowie, określenie zakresu rzeczowego robót realizowanego zadania inwestycyjnego, które będzie stanowić podstawę ustalenia wysokości kosztów budowy lokalu, określenie zasad ustalania wysokości kosztów budowy lokalu, określenie rodzaju, położenia i powierzchni lokalu oraz pomieszczeń do niego przynależnych oraz zawierać ewentualnie inne postanowienia określone w statucie spółdzielni.Mimo ,że umowa ta dotyczy przyrzeczenia przeniesienia własności nieruchomości ->nie ma wymogu aby była ona zawarta w formie Aktu notarialnego !! . (wyjatek od zasady zawartej w KC  art.158 . )/w związku z art.390 § 2 k.c./ Roszczenie to przysługuje osobie lub osobom, z którymi spółdzielnia zawarła umowę o budowę lokalu, albo ich następcom prawnym .Ekspektatywa  jest zbywalna i przechodzi na spadkobierców, ale zbycie (i nabycie) ekspektatywy lub jej spadkobranie może nastąpić - zgodnie z art. 19 ust. 1 i 2 u.s.m. - tylko razem z wkładem budowlanym wniesionym przez tego, kto zawarł ze spółdzielnią umowę o budowę lokalu.Ekspektatywę odrębnej włąsności lokalu można zapisać albo można nią rozporządzić w inny sposób. Podlega ona egzekucji . Jet ona prawem podmiotowym tzw. tymczasowym. Podlega ona też darowiźnie . Obrót ekspektatywą jest ograniczony : zbycie ekspektatywy (następujące razem ze zbyciem wkładu budowlanego) staje się skuteczne dopiero z chwilą przyjęcia nabywcy (bądź spadkobiercy itd.) w poczet członków spółdzielni, a nie z chwilą złożenia deklaracji członkowskiej przez nabywcę lub nabywców .Ekspektatywa spółdzielczego własnościowego prawa występuje w przypadku gdy spółdzielni nie przysługuje własność albo użytkowanie wieczyste gruntu na którym jest lokal w budynku położonomy na takim gruncie. Założenie wóczas KW w celu ujawnienia takiego lokalu jest niedopuszczalne ! (Uchwała SN z 24 maja 2013 r. ,III CZP 104/12). /wł-opr/
top
F
Ewidencja gruntów i budynków - ewidencja informacyjna przewidziana  przez ustawę z 17.5.1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jednolity Dz.U. z 2000 r. Nr 100 , poz 1086 ze zm.) Ewidencja gruntów i budynków jest zbiorem danych w rozumieniu art. 7 pkt. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz.926z późn. zm.). Zbiór jest zgłaszany Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych Osobowych do rejestracji. Administratorem danych osobowych zawartych w ewidencji gruntów i budynków jest Starosta. Dane osobowe z tego zbioru mogą być udostępnione osobom fizycznym i innym podmiotom, jeżeli złożą pisemny umotywowany wniosek zawierający m.in. informacje umożliwiające wyszukanie w zbiorze wymaganych danych osobowych oraz wskazanie ich zakresu i przeznaczenia 'Ewidencję gruntów zakładają i prowadzą Powiatowe Ośrodki  Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej . Zbiór ten jest systematycznie aktualizuje wykaz gruntów i budynków oraz włąścicieli i innych osób fizycznych  i prawnych władających tymi gruntami i budynkami , uszeregowane według : 1/ jednostki ewidencyjnej poszczególnej gminy , 2/ obrębu wraz z numerem porządkowym , 3/działki . Ewidencja prowadzona jest w formie operatu ewidencyjnego i zawiera: 1/ mapy sporządzone w skali 1:500 , 1:1000 , 1:2000 , lub 1:5000 , 2/rejestry , 3/dokumenty uzasadniające wpisy do rejestrów . Informacja ustna bądź wgląd do operatu pokazywane są nieodpłatnie ( bez źródłowej informacji geodezyjnej). Właściciele mogą otrzymać (odpłątnie) wydruk operatu ewidencyjnego , co ma szczególne znaczenie w momencie przywatyzacji , ustalania stanu prawnego , nabywania nieruchomości , ustanawiania hipoteki itp. [Tertel.wsp-m]
Ekspektatywa -
G
Gleba - zewnętrzna, zwietrzała część litosfery składająca się z luźnych cząstek organicznych i mineralnych, powietrza oraz wilgoci. Pod wpływem żyjących w niej i na niej organizmów, w glebie zachodzą przemiany cząstek organicznych w mineralne i odwrotnie. Przykłady gleb : rędziny(powstałę ze skał wapiennych , kredy gipsu)  , czarne ziemie (pobagienne powstałe na odwodnionych osadach bagiennych i jeziornych), gleby wulkaniczne(popioły i skały magmowe wylewne) ,  gleby bagienne (torfy , mursze ) , mady( w dolinach i deltach rzecznych - namuły rzeczne) , gleby górskie ( utworzone w początkowym stadium rozwoju) , gleby słone ( z dna morskiego , z solanek [okolice Nidy , Kujaw] z zanieczyszczeń wodami z kopalń) /wł-opr/
Gleboznawcza klasyfikacja gruntów - Przeprowadzanie gleboznawczej klasyfikacji gruntów należy do zadań Starosty, jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej. Gleboznawcza klasyfikacja gruntów została przeprowadzona w sposób jednolity na terenie całego kraju na koszt Skarbu Państwa i obowiązuje nadal. W przypadku, gdy następuje trwała zmiana profilu glebowego lub sposobu użytkowania spowodowana przyczynami nie leżącymi bezpośrednio po stronie właściciela jak: scalenie i wymiana gruntów, rekultywacje, planowe zalesienia, klęski żywiołowe itp. - wówczas zmiana klasyfikacji dokonywana jest na koszt Państwa. W innych uzasadnionych przypadkach wnioski właścicieli gruntów o zmianę użytków gruntowych lub sprawdzenie klasyfikacji wyłącznie dla terenów przeznaczonych do produkcji rolnej załatwiane są odpłatnie wg faktycznie poniesionych kosztów za sporządzenie dokumentacji technicznej. Wykonanie projektu klasyfikacji gruntów może być zlecone tylko klasyfikatorowi, który posiada uprawnienia i jest upoważniony do wykonywania tych prac. Zmiany mogą dotyczyć części lub całego konturu klasyfikacyjnego, a nie mogą być zgłaszane tylko do jednej pojedynczej działki. W/w czynność podlega opłacie skarbowej. Wniosek winien być złożony w Starostwie./wł-opr/
Gleby klasy I - gleby orne - najlepsze . Są to gleby  najbardziej zasobne w składniki pokarmowe , przewiewne, ciepłe, nie zaskorupiające się  Zaliczamy do nich : czarnoziemy, rędziny kredowe, gleby brunatne-bogate w próchnicę , mady  .
Gleby klasy II - gleby orne bardzo - dobre . Są to gleby które mają skład i właściwości podobne (lub nieco gorsze) jak gleby klasy .Gleby takie położone są w mniej korzystnych warunkach terenowych i plony roślin uprawianych na tej klasie gleb, mogą być niższe niż na glebach klasy I.
Gleby klasy III (a i b ) - gleby orne - średnio dobre .Są to gleby  brunatne, bielicowe W porównaniu do gleb klas I i II, posiadają gorsze właściwości fizyczne i chemiczne niż gleby klasy 1 i 2. Ale odznaczają się dużym wahaniem poziomu wody w zależności od opadów atmosferycznych. Na tego typu glebach obserwujemy procesy ich degradacji.
Gleby klasy IV (a i b ) - gleby orne - średnie . Są to gleby z których plony są zdecydowanie niższe aniżeli na glebach wyższych klas. Gleby te podatne na wahania wód gruntowych i  powszechnie występujące w Polsce są jednak utrzymywane w dobrej kulturze rolnej.
Gleby klasy V - gleby orne - słabe . Są to gleby kamieniste lub piaszczyste z niską zawartością próchnicy . Gleby te są ubogie w substancje organiczne i położone są na terenach nie zmeliorowanych albo takich co nie nadają się do melioracji.
Gleby klasy VI - gleby orne - najsłabsze . Są to gleby na których uzyskuje się najniższe plony . Ryzyko uprawy czegokolwiek na tych gruntach jes stosunkowo bardzo duże.
Gleby klasy VI z - Są to gleby bnadjące się tylko do zalesienia gdyż posiadają bardzo niski poziom próchnicy . 
Gleby -  bagienne - należą do tej grupy gleby torfowe oraz mułowo - torfowe. Powstają w środowisku o dużym uwilgotnieniu spowodowanym stałym wysokim poziomem wód gruntowych. Grubość torfu może sięgać kilku metrów. Gleby bagienne występuję na Pojezierzach, w dolinie  Biebrzy i Narwi, Bugu i Wieprza.
Gleby - bielicowe - Są to gleby które mają kwaśny odczyn oraz małą zawartość próchnicy i wilgoci. W Polsce zajmują ok. 25% powierzchni kraju. Mają białawy kolor w górnej warstwie zwany poziomem wymywania. W dolnej warstwie są ciemniejsze. Są mało produktywne, gdyż są bardzo kwaśne i ubogie w składniki biogenne. Gleby te stanowią podłoże dla lasów sosnowych .
Gleby - brunatnoziemne - Są to żyzne gleby które powstają z zasobnych w zasady utworów pochodzenia geologicznego , a także skał kwaśnych . Barwa brunatna tych gleb pochodzi od dużej ilości związków żelaza i brunatnych związków próchniczych. Cechą charakterystyczną tych gleb jest poziom brunatnienia o rdzawym zabarwieniu. Gleby te uformowały się pod wpływem lasów mieszanych lub liściastych. Skałami macierzystymi dla gleb brunatnych na Niżu Polskim są utwory polodowcowe, zazwyczaj gliniaste lub ilaste, w południowej części Polski podłożem macierzystym dla gleb brunatnych są lessy i utwory lessopodobne. Wyróżnia się gleby brunatne właściwe i gleby brunatne kwaśne.
Gleby - czarne ziemie - należą do gleb głęboko próchnicznych, podobnie jak i czarnoziemy. Wytworzone są na różnych podłożach, zarówno gliniastych, ilastych i piaszczystych. Powstawanie czarnych ziem wiąże się z naturalnym lub sztucznym obniżeniem zwierciadła wód gruntowych i przerwania procesów biogennych. W ich profilu występuje poziom glejowy. Przydatność rolnicza czarnych ziem uzależniona jest od podłoża i jego zasobności. Generalnie należą do gleb dobrych i bardzo dobrych. Występują na Kujawach, Pomorzu,Pojezierzu Zachodnim oraz w okolicy Wrocławia.
Gleby - czarnoziemy - Są to gleby charakteryzujące się dużą miąższością poziomu próchnicznego (ponad 40 cm), w którym występuje 4 % próchnicy. Gleby te są wytworzone głównie na lessach lub na pyłowych utworach lessopodobnych . Mają więc bardzo korzystne warunki wodno - powietrzne. Są one najbardziej urodzajnymi z punktu widzenia rolnictwa . Czarnoziemy występują płatowo wśród gleb brunatnych i płowych we wschodniej części Wyżyny Lubelskiej, na Wyżynie Małopolskiej, w okolicach Krakowa, na Płaskowyżu Głubczyckim.
Gleby - mady - Są to gleby które należą do gleb napływowych, powstających wskutek nagromadzenia się osadów wylewanych okresowo przez rzeki. Są to gleby zasobne w składniki pokarmowe dla roślin i wykorzystywane są pod uprawy rolnicze. Występują dość powszechnie na terenie Polski w dolinach rzek i mniejszych cieków wodnych
Gleby - rędziny - należą do gleb płytkich i szkieletowych, ale są bogate w składniki biogenne łatwo dostępne dla roślinności, ich występowanie na obszarze Polski związane jest z wychodniami skał wapiennych. Występują na wyżynach oraz w Niecce  Nidziańskiej. Pod względem przydatności rolniczej dominują gleby średniej jakości, które zajmują blisko 35% powierzchni gruntów ornych oraz gleby słabe. Gleby dobre i bardzo dobre stanowią ok.23% powierzchni gruntów ornych.
Gleby gruntów ornych - jest 8 klas tych gleb : I, II, IIIa, IIIb, IVa, IVb, V, VI / źr-wł-opr/
Gleby - użytków zielonych - jest 6 klas tych gleb : I, II, III, IV, V, VI. / źr-wł-opr/
Gmina - podstawowy podmiot mienia komunalnego , posiadający osobowość prawną , w zakresie uregulowanym SamGminU.Innymi podmiotami mienia komunalnego jest związek komunalny , przedsiebiorstwa komunalne , spółki kapitałowe (z o.o.) lub udziały lub akcje , stowarzyszenie gmin oraz fundacja założona przez gminę.[Tertel.wsp-m]
Gospodarstwo rolne -  wg KC (art. 553 k.c) to grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą oraz prawami i obowiązkami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Gospodarstwa rolnego nie można zbyć jedną czynnością prawną gdyż nie stanowi przedmiotu samodzielnego obrotu prawnego (przedmiotem zbycia są  poszczególne nieruchomości, na których gospodarstwo rolne zostało zorganizowane) /Gospodarstwo rolne definiowane w k.c. nie jest jednostką własnościową. Grunty rolne w świetle tego przepisu nie obejmują budynków, ich części oraz urządzeń, a dobra ruchowe (np. inwentarz gospodarstwa) nie muszą stanowić przynależności gruntu rolnego wchodzącego w jego skład / .W w skład gospodarstwa rolnego wchodzą też nieruchomości dzierżawione. Wśród praw wchodzących w skład gospodarstwa rolnego wchodzą m.in. prawa wynikające z zwartych umów kontraktacyjnych, z umów ubezpieczenia mienia i ziemiopłodów, oszczędności w bankach przeznaczone na cele inwestycyjne czy kwoty produkcyjne. Składnikiem gospodarstwa rolnego nie są wynikające z tych umów obowiązki (jedynie obciążają gospodarstwo). Agroturystyka  Z prowadzeniem gospodarstwa rolnego w świetle polskiego prawa wiąże się też wynajmowanie przez rolników pokoi i pól namiotowych, sprzedaż posiłków domowych oraz świadczenie w gospodarstwach rolnych innych usług turystycznych. Artykuł 1058 k.c. wprowadza dodatkowo kryterium definiowana gospodarstwa rolnego - musi obejmować obszar co najmniej 1 hektara gruntów rolnych. Kryterium obszarowe stosuje się jedynie do przepisów szczególnych o dziedziczeniu gospodarstw rolnych. Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego z 11.04.2003 r. zawęża definicję gospodarstwa rolnego zawartą w KC poprzez zastosowanie kryterium obszarowego (min. 1 ha użytków rolnych) Ustawa ta też wprowadza kategorię gospodarstwa rodzinnego .  Zgodnie z przepisem art. 2 ust. 1 Ustawy o Podatku Rolnym  za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej. (Gdy łączna powierzchnia użytków rolnych, gruntów pod stawami i sklasyfikowanych jako użytki rolne gruntów pod zabudowaniami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa, należących do tej samej osoby, nie przekracza 1 ha fizycznego, do ustalenia, czy dane grunty stanowią gospodarstwo rolne do celów podatku rolnego (art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym - Dz. U. z 1993 r. Nr 94, poz. 431 ze zm.), bierze się pod uwagę wyłącznie użytki rolne (bez gruntów pod stawami i gruntów pod zabudowaniami sklasyfikowanych jako użytki rolne) i tylko obszar tych użytków podlega przeliczeniu na hektary przeliczeniowe (Wyrok NSA w Łodzi z dnia 22 stycznia 1999 r., I SA/Łd 553/97 ) Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników zawiera funkcjonalną definicję gospodarstwa rolnego. Na podstawie przepisu art. 6 pkt 4 za gospodarstwo rolne należy uważać każde gospodarstwo służące prowadzeniu działalności rolniczej. Natomiast przez działalność rolniczą powinno się rozumieć działalność w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej, w tym ogrodniczej, sadowniczej, pszczelarskiej i rybnej. • Obszar : Wchodzące w skład gospodarstwa rolnego grunty pod budynkami mieszkalnymi i grunty niezbędne do korzystania z tych budynków są nieruchomościami rolnymi (gruntami rolnymi) w rozumieniu art. 461 k.c. i art. 1058 k.c. (Uchwała SN z dnia 30 maja 1996 r., III CZP 47/96)./Opłacanie podatku od nieruchomości lub podtaku rolnego : Powyżej 1 ha, działki łącznie stanowią już gospodarstwo rolne i wtedy budynki stanowiące część gospodarstwa rolnego zwolnione są z podatku. Podatek taki należy więc opłacać od budynków jeżeli powierzchnia posiadanych gruntów stanowiących użytki rolne nie przekracza 1 ha. Składniki gospodarstwa : Brak któregokolwiek ze składników gospodarstwa rolnego (na przykład inwentarza żywego, narzędzi, budynków itp.), wymienionych w art. 553 kodeksu cywilnego, nie świadczy o tym, że pozostałe składniki (na przykład grunty) nie stanowią gospodarstwa rolnego (Wyrok NSA w Warszawie z dnia 20 września 1991 r., II SA 669/91).
Gospodarstwo rodzinne - (wg def. ustawy o ustroju rolnym) Art 5 UoURol - 1. Za gospodarstwo rodzinne uważa się gospodarstwo rolne: 1) prowadzone przez rolnika indywidualnego oraz 2) w którym łączna powierzchnia użytków rolnych jest nie większa niż 300 ha. 2. Przy ustalaniu powierzchni użytków rolnych, o której mowa w ust. 1 pkt 2, będących przedmiotem współwłasności uwzględnia się powierzchnię nieruchomości rolnych odpowiadających udziałowi we współwłasności takich nieruchomości, a w przypadku współwłasności łącznej uwzględnia się łączną powierzchnię nieruchomości rolnych stanowiących przedmiot współwłasności. 3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do ustalania po­wierzchni użytków rolnych będących przedmiotem współposiadania samoistnego oraz współposiadania na podstawie użytkowania wieczystego lub na podstawie umowy dzierżawy.
Grunty - część powierzchni ziemskiej stanowiaca odrębny przedmiot włąsności , na której nie zostały wzniesione ani budynki , ani inne urządzenia trwale z gruntem związane .[Tertel.wsp-m]
Grunty budowlane (Patrz też def. działki budowlane) -  działka budowlana to taka , dla której wydane są Warunki Zabudowy lub istnieje obowiązujący Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego. Dokumenty te określają takie parametry jak: powierzchnia zabudowy, ilość kondygnacji, linie zabudowy i wiele innych. Sprzedający powinien przedstawić zaświadczenie Urzędu Gminy z którego wynika że na działce jest Plan lub są wydane Warunki Zabudowy /wł-opr/
Grunty leśne i zadrzewione - (stanowią 28% pow Polski)
Grunty orne - (39,8% pow. Polski w 100% tych gruntów : I i II = 3,7% , IIa i IIb = 18% , IVa i IVb = 35,2%  , V i VI = 37,3% / grunty górskie => 5% ) jest to część użytków rolnych , które są poddawane nieprzerwanej uprawie mechanicznej , głównie z użyciem pługa ale też innych narzędzi mechanicznych , wykorzystywanych pod uprawy polowe . Pod pojęciem gruntów ornych uważa się również uprawy o czasie użytkowania do 4 lat , uprawy w uprawie bezpłużnej oraz uprawiane odłogi . 41,1% powirezchni Polski stanowią grunty orne . /źr-wł-opr/
Grunty pod wodami  - wody śródlądowe zajmują 631 tys. ha zewidencjonowanych gruntów, czyli ok. 2 proc. powierzchni Polski. Grunty pod:  jeziorami = 53% , rzeki = 22% , stawy = 11% , zbiorniki zaporowe = 8% , inne wody = 6% .
Grunty rolne - to obszar gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne albo grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych ( za wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż rolnicza) o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu jednej osoby fizycznej (także zresztą osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej, w tym spółki nieposiadającej osobowości prawnej). 
gospodarstwo rodzinne rolne - to gospodarstwo rolne: 1) prowadzone przez rolnika indywidualnego oraz 2) w którym łączna powierzchnia użytków rolnych jest nie większa niż 300 ha. 
Grunty zabudowane (pod osiedlami stanowią 3% pow. Polski ) 
top
H
Hektar - ( ha ) ["hekto" - sto]jednostka powierzchni stosowana w rolnictwie i leśnictwie . 1 hektar = 100m x 100m . | 1ha = 100 a = 10000 m2 = 1hm2 = 0,01 km2 | 1 km2 = 100 ha| /wł-opr/
Hektar przeliczeniowy - jest to umowna jednostka służąca do oblicznia powierzchni gruntu , która jest równa 1 ha klasy gruntów przyjętej za pdstawę do obliczania powierzchni innych klas gruntów. Umownie przyjęto ,że za 1 ha przeliczeniowy uważa się 1 ha gruntów klasy IV / bierze się za podstawę plon zbóż z 1 ha gleby IV klasy/ Termin 1 ha przeliczeniowy ma zastosowanie - głównie do celów podatku rolnego ( warunki ekonomiczne i produkcyjno-klimatyczne różnicują w 4 okręgach przeliczniki dla poszczególnych klas : gruntów ornych, użytków zielonych(łąki i pastwiska) , sadów , gruntów pod stawami . | Po przemnożeniu powierzchni w ha fizycznych poszczególnych klas gruntów x właściwe współczynniki a następnie sumując te iloczyny uzyskujemy sumę hektarów przeliczeniowych/. Dzięki tej procedurze możemy porównać gleby o różnych klasach bonitacyjnych.wł-opr./  
Hipoteka - wpisane w dziale IV ksiegi wieczystej obciążenia nieruchomości stanowiace zabezpieczenie dla osoby lub instytucji będącej pożyczkodawcą . Informacja o kredycie , po jego spłaceniu , powinna zostać na wniosek włąściciela wykreślona (może się zdarzyć ,że kredytobiorca nie zwróci się do sądu o wykreślenie informacji , kredyt będzie już spłacony , a informacja pozostanie). Hipoteką można obciążyć nie tylko całą , opisaną w księdze wieczystej nieruchomość , ale również jej część ułamkową . Można nią również obciążyć prawo użytkowania wieczystego , jak również włąsnościowe prawo do lokalu mieszkalnego , użytkowego  bądź spółdzielczego domu jednorodzinnego . Jest to również potoczna nazwa sądu wieczystoksięgowego lub też wydziału ksiąg wieczystych sądu rejonowego . Jeśli kredytobiorca przestanie spłącać kredyt przed jego całkowitą spłatą , bank (kredytodawca) przejmuje nieruchomość (wcześniej przeprowadza postępowanie egzekucyjne i np. eksmituje lokatora). a następnie sprzedaje ją, by odzyskać pożyczone pieniądze. Hipoteka wygasa z chwilą spłąty kredytu . [Tertel.wsp-m] 
Przeedmiot hipteki : jest nieruchomość , prawo użytkowania nieruchomości lub spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu , ewentualnie inna hipoteka.
Hipoteka odwrócona -
bedąc właścicielem nieruchomości można czerpać korzyści w postaci dodatkowej emerytury . (Reversed mortage) czyli odwocoana hipoteka to sposób na uwolnienie kapitału zamrożonego w nieruchomości . Z tego rodzaju rozwiązania mogą skorzystać osoby w wieku emerytalnym i w przeciwieństwie do tradycyjnych kredytów hipotecznych , ten wiek Klienta jest atutem , który pozwala na pozyskanie wyższej kwoty z banku . Suma jaką bank może nam przekazać , jest dodatkowo uzależniona od lokalizacji oraz wartości rynkowej nieruchomości . Istotny jest również stopień i sposób uwolnienia zamrożonego kapitału . Można skorzystać z dwu różnych rozwiazań : lifetime mortage i home reversion . W pierwszym przypadku lifetime mortage pozostajemy właścicielem nieruchomości , a bank udziela nam kredytu pod jej zastaw . Pośmierci nasz dom czy mieszkanie jest sprzedawane  , a kwota uzyskana z transakcji reguluje zobowiązanie względem instytucji . jeśli po spłacie kredytu pozostaną jakieś wolne środki finansowe , zostaną one zwrócone spadkobiercom . Drugie rozwiązanie  home reversion  polega na przekazaniu bankowi praw do całości bądź części nieruchomości i udzieleniu poprzedniemu  właścicielowi dożywotniej dzierżawy . Jednocześnie jednak bank bedzie wypłacać nam środki finansowe w postaci jednorazowej transzy , miesiecznej renty bądź połaczenia jednorazowej wypłaty i okresowych rat , które stanowią solidne zabezpieczenie przyszłości na emwryturze . ( wł opr. m-b-k)
Home Staging - polega na jako przygotowaniu prywatnej nieruchomości do sprzedaży bądź do wynajmu. Takie fachowe przygotowanie  przyspiesza sprzedaż lub wynajem za możliwie najwyższą cenę. Techniki home stagingu opierające się na marketingu zmieniają charakter nieruchomości z "do mieszkania" na "do sprzedania". Home Staging jest potrzebny szczególnie w nieruchomościach, gdzie przychodzi wielu potencjalnych kupujących i żaden nie decyduje się na zakup. Oznacza to, że zachęciła ich oferta i dobra cena, jednak zniechęca sama nieruchomość. Dobre pierwsze wrażenie to podstawowy cel home stagingu./wl-opr/
I
IRR Wewnętrzna stopa zwrotu (IRR - Internal Rate of Return) Patrz >>Słownik  Wycena                                  

J
Jard - anglosaska jednostka długości = 3 stopy = 36 cali. Jard międzynarodowy = 0,9144 m./wł-opr/
Jednostka organizacyjna- należy przez to rozumieć państwową lub samorządową jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej/UGN/
Jednostka samorządu terytorialnego(Art4 UGN)należy przez to rozumieć gminę , powiat lub województwo/UGN/
Jeziora - 9300 jezior w Polsce ma pow > 1 ha , Najwięcej jezior występuje w pasie pojezierzy. Na Pojezierzu Pomorskim znajduje się 4129 jezior o łącznej powierzchni 115 tys. ha. Znacznie mniej, bo 2569 jezior, jest na Pojezierzu Mazurskim, zajmują one jednak powierzchnię 142 tys. ha. Na obszarze środkowej Polski (Nizina Wielkopolsko-Kujawska, Polesie Lubelskie) jest 1711 jezior o powierzchni 53 tys. ha. Na pozostałą część kraju, przede wszystkim południe Polski, przypada ledwie 895 jezior zajmujących łącznie 6800 ha , na południu mała ilość jezior jest uzupełniana przez zbiorniki zaporowe : w Polsce jest ok. 140 większych zbiorników zaporowych, w tym 60 o powierzchni ponad 100 ha. /źr-wł-opr/
K
Kataster - to urzędowy, aktualny system informacji o terenie, oparty na działkach ewidencyjnych gruntu, zawierający rejestr praw rzeczowych do gruntu. Obejmuje geometryczny opis działek w powiązaniu z innymi rejestrami, opisującymi charakter tych praw i ich wartość. Ewidencja gruntów i budynków rejestruje władającego nieruchomością, a kataster rejestruje właściciela nieruchomości i jej wartość./wł-opr/
Księga wieczysta (hipoteczna) - ksiega prowadzona w celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości . Księgi są ogólnodostępne , a przeglądanie ich jest bezpłatne . Zawierają informacje o położeniu nieruchomości , sposobie korzystania z niej oraz powierzchni (dział I) , aktualnym bądź byłych (dane podkreślone na czerwono) włąścicielach lub współwłaścicielach (dział II ) , prawach rzeczowych ograniczonych , innych prawach i roszczeniach oraz ograniczeniach w rozporządzaniu nieruchomością  , np. służebności drogi koniecznej , czyli obowiązku udostępniania drogi dojazdu do innej nieruchomości ( dział III ) , oraz hipotekach obciążających nieruchomość ( dział IV ) , Księgi wieczyste są jawne . [Tertel.wsp-m] 
top
L
Lasy i zadrzewienia - ( 29,4% pow. Polski)
Lokal - wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb , wraz z innymi pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi , lub też budynek mieszkalny , w którym znajduje się tylko jeden lokal mieszkalny , jeżeli taki dom lub lokal posiada odrębne wejście z zewnątrz budynku lub klatki schodowej . [Tertel.wsp-m]
Lokal - lokal służący do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych , a także lokal będacy pracownią służącą twórcy do prowadzenia działalności w dziedzinie kultury i sztuki ; nie jest w rozumieniu ustawy lokalem pomieszczenie przeznaczone do krótkotrwałego pobytu osób , w szczególnosci znajdujące się w budynkach internatów , burs , pensjonatów , hoteli , domów wypoczynkowych lub w innych budynakch służących do celów turystycznych lub wypoczynkowych . [U-o-O-Pr-L-M-Z-Gm-zm-KC]
Lokal socjalny - lokal nadający się do zamieszkania ze względu na wyposażenie i stan techniczny , którego powierzchnia pokoi przypadająca na członka gospodarstwa domowego najemcy nie może być mniejsza niż 5 m2 , a w wypadku jednoosobowego gospodarstwa domowego 10 m2 , przy czym lokal ten może być o obniżonym standardzie . [U-o-O-Pr-L-M-Z-Gm-zm-KC]
Lokal zamienny - lokal znajdujący się w tej samej miejscowości , w której jest połozony lokal dotychczasowy , wyposażony w co najmniej takie urządzenia techniczne , w jakie był wyposażony lokal używany dotychczas , o powierzchni pokoi takiej jak w lokalu dotychczas używanym ; warunek ten uznaje się za spełniony , jeżeli na członka gospodarstwa domowego przypada 10 m2 powierzchni łącznej pokoi , a wypadku gospodarstwa jednoosobowego - 20 m2 tej powierzchni ;[U-o-O-Pr-L-M-Z-Gm-zm-KC]
Lokator - najemca lokalu lub osoba używająca lokal na podstawie innego tytułu prawnego niż prawo własności . Lokator wynajmuje mieszkanie od właściciela i takiego  lokatora nazywamy wówczas najemcą . Lokator, od którego podnajemca otrzymuje zgodę na zamieszkanie, nazywa się lokatorem głównym. [U-o-O-Pr-L-M-Z-Gm-zm-KC]
Lokator dziki - osoba nie mającą prawa do zajmowania lokalu, w którym mieszka/wł-opr/
top
Ł
.
Łan -
(dawna jednostka służąca do pomiaru powierzchni i długości) W Polsce stosowany był łan mniejszy chełmiński (nazywany włóką ) = 30 morg = ok. 17,955 ha | Łan większy : (frankoński,królewski,staropolski)  = 48 morg = ok. 24,2ha | W dawnych czasach kiedy stosowano tę miarę wartości łanów były mocno zróżnicowane nie tylko jeżeli chodzi o poszczególne kraje ale również w regionach Polski te wielkości bardo mocno sie różniły. /wł-opr/
Łąki - (7,6% pow. Polski ) 
Łokieć -  ( dawna jednostka długości ) Jednostak ta miała różne wartości w różnych państwach i zmieniała się wtedy wiele razy . W Polsce mieliśmy łokieć chełmiński(57,62cm) , łokieć warszawski(59,6cm) , łokieć lwowski(59,6cm) łokieć krakowski(64,66cm-59,6cm) , łokieć wrocławski(57,6cm) łokieć gdański(57,8cm) W innych krajach w Europie te wielkości były zbliżone do tych wystepujących w Polsce /wł-opr/  
M
Macocha - osoba otrzymująca darowiznę lub spadek od najbliższych członków rodziny mająca  prawo do zwolnienia od podatku. Zwolnienie dotyczy osób z tzw. zerowej grupy: małżonka , zstępnych , wstępnych , rodzeństwa , pasierba , ojczyma i macochy .Macocha to niespokrewniona,przybrana matka.
Mała wspólnota mieszkaniowa - wspólnota w , w której istnieje do 7 wyodrębnionych i nie wyodrębnionych lokali i minimum 2 właścicieli . Nie posiada obowiązku wyboru zarządu wspólnoty i rządzi się przepisami KC . [Tertel.wsp-m]
Małżonek - osoba otrzymująca darowiznę lub spadek od najbliższych członków rodziny mająca  prawo do zwolnienia od podatku. Zwolnienie dotyczy osób z tzw. zerowej grupy: małżonka , zstępnych , wstępnych , rodzeństwa , pasierba , ojczyma i macochy .
Mapa geodezyjna - pokazuje co znajduje się na działce i w sąsiedztwie, służy także do projektowania nowych obiektów. Na mapie geodezyjnej uwidocznione są m.in. wszystkie zinwentaryzowane obiekty znajdujące się na działce i w jej najbliższym otoczeniu: budynki, sieci uzbrojenia terenu wraz z przyłączami, ogrodzenia. Pokazane są tam również granice działek wraz z ich numerami ewidencyjnymi./wł-opr/
Mieszkania (rodzaje) - stanowiące własność :Osób fizycznych,Spółdzielni mieszkaniowych (spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu i spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu ),Gminy ,Skarbu Państwa,Zakładów pracy,Towarzystw budownictwa społecznego "TBS",Innych podmiotów./wł-opr./ 
Mieszkanie (def.) - lokal skłądajacy się z jednej lub kilku izb łącznie z >> Pomieszczeniami pomocniczymi . Wybudowany lub przebudowany do celów mieszkalnych , konstrukcyjnie wydzielony (trwałymi ścianami) w obrębie budynku do którego to lokalu prowadzi niezależne wejście z klatki schodowej , ogólnego korytarza , wspólnej sieni bądź z ulicy , podwórza lub ogrodu ..[Zob. >> Powierzchnia użytkowa mieszkania]  /wł-opr/
Mieszkaniowy zasób gminy - lokale stanowiące własność gminy albo gminnych osób prawnych lub spółek handlowych utworzonych z udziałem gminy , z wyjątkiem towarzystw budownictwa społecznego , a także lokale pozostające w posiadaniu samoistnym tych podmiotów .[U-o-O-Pr-L-M-Z-Gm-zm-KC]
Mila - (dawna jednostka długości) (z łac. mile - tysiąc) 1 Mila morska = 1,85166km (odpowiada to odległości pomiędzy południkami na równiku) Wystepują też inne : 1 mila chińska=500m | 1 mila angielska= 1,609344m | 1 mila geograficzna = 7421,6m | 1 mila polska = 7 wiorst=7146m (od 1819r)=8534,1m itd. /wł-opr/
Morga - (dawna jednostka powierzchni używana w rolnictwie) Wielkość ta wynosiła w Europie od 0,33 do 1,07 ha | Umownie oznaczało to (do czasu zniesienia pańszczyzny ) dniówkę jaką zadawano parobkowi . W Polsce rozróżniano morga chełmińska(0,56 ha) morga dolnoaustriacka(0,5755 ha) morga nowopolska(0,5598ha) morga pruska duża(0,5673ha) , morga pruska mała(0,2553ha) na ,przykład 1 łan był równy  48 morgom frankońskim (ok. 24,2 ha) /wł-opr/ 

top
N
Najem(Art.659KC)§1.Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony -lub nie oznaczony , a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. )§2.Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju.
Najem - umowa wzajemna , zgodnie z którą wynajmujacy zobowiazuje się udostępnić rzecz najemcy na czas oznaczony lub nie oznaczony , a najemca zobowiązuje się płacić umówiony czynsz . Najemca nie może czerpać pożytków z przedmiotu umowy ( w przeciwieństwie do dzieżawy) [Tertel.wsp-m]
Nieruchomista - propozycja  Ministerstwa Infrastruktury i PFRN  z 31.12. 2005 r.  zmiany nazwy zawodu  pośrednika w obrocie nieruchomościami dla osób , które zdały  3-stopniowy egzamin państwowy nowy zawód wykonywany przez licencjonowanych pośredników  w obrocie nieruchomościami legitymujących się licencją uzyskaną w trybie Ustawy o gospodarce nieruchomościami . Nieruchomista to już nie tylko pośrednik w transakcji związanej z obrotem nieruchomościami . To przede wszystkim doradca Zamawiającego taką usługę .  Zakres wiedzy Nieruchomisty jest bardzo szeroki (z wielu dziedzin : prawa , ekonomii , podstaw budownictwa , geodezji , szacowania wartości nieruchomości , psychologii , socjologii , bankowości , ubezpieczeń , giełdy papierów wartościowych , praw i zachowań na rynku konsumenta) i sprawdzany był w trybie Egzaminu w 3 etapach -->1 ETAP weryfikacja dokumentów (sprawdzane były wymogi formalne kandydata : wykształcenie - wyższe + niekaralność + posiadanie zdolności do czynności prawnych + wiedza poparta zdanym egzaminem wewnętrznym  i uzyskaniem Certyfikatu + praktyka w biurze nieruchomości co najmniej 1/2 roczna dokumentowana w Dzienniczku Praktyk -->2 ETAP  sprawdzana była specjalistyczna wiedza w teście składającym się ze 100 pytań , które trzeba było rozwiązać w ciągu 100 minut. Egzamin ten sprawdzał posiadaną wiedzę z wielu dziedzin j/w. Pytania były podchwytliwe i bardzo trudne, czego dowodem była zdawalność kandydatów na poziomie 7% do max. 20% wszystkich przystępujących do tego egzaminu. -->3 ETAP - sprawdzał nabytą praktykę w Biurach Nieruchomości w trybie egzaminu ustnego składanego przed 7-osobową Komisją Egzaminacyjną złożoną z największych autorytetów :profesorów i doktorów pracujących na Uczelniach w Polsce a także praktyków prowadzących własne Biura Nieruchomości . Komisja Egzaminacyjna sprawdzała przygotowane przez kandydata 3 symulacje różnych transakcji i z nich zadawała 1 pytanie . Następnie kandydat odpowiadał na 3 wylosowane pytania , które miały potwierdzić jego praktyczną znajomość i przygotowanie do tego bardzo trudnego zawodu jakim jest nieruchomista. Kandydat  zarówno w 2 jak i w 3  Etapie musiał uzyskać minimum 75% prawidłowych odpowiedzi na zadane przez Komisję Egzaminacyjną pytania. Egzaminy przeprowadzane były w Warszawie w siedzibie Ministerstwa Infrastruktury. Po pozytywnym zdaniu wszystkich etapów Nieruchomista otrzymywał wydane przez Ministerstwo Infrastruktury Świadectwo z Nr Licencji - dające prawo do wykonywania zawodu Nieruchomisty -->  pośrednika w obrocie nieruchomościami./wł-opr/
Nieruchomość-(Art.46KC)Część powierzchni ziemskiej stanowiąca odrębny przedmiot własności (grunt), jak również budynek trwale  z gruntem zwią zany lub części takich budynków , jeśli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności
Nieruchomość (wg zarządcy) - ściśle ograniczony obszar powierzchni ziemi bez budowli i urządzeń lub wraz z budowlami i urządzeniami trwale związanymi   z gruntem , stanowiący odrębny przedmiot własności. Rozróżnia się nieruchomości gruntowe (grunty) , budynkowe (budynki) oraz lokalowe (lokale mieszkalne lub użytkowe , garaże) [Tertel.wsp-m] 
Nieruchomość gruntowa-(Art4 UGN)grunt wraz z częściami składowymi z wyłączeniem budynków i lokali ,jeżeli stanowią odrebny przedmiot własności /UGN/
Nieruchomości gruntowe :(grunt wraz z częściami składowymi, z wyłączeniem budynków i lokali, jeżeli stanowią odrębny przedmiot własności )Są to więc części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty). Znajdujące się na nich i trwale z nimi związane budynki, inne urządzenia i rośliny, jak również prawa związane z własnością nieruchomości są częściami składowymi danej nieruchomości gruntowej. Wobec tego nie mogą być przedmiotem odrębnej własności (łac. superficies solo cedit). Od zasady tej istnieją wyjątki. Jako osobne od gruntu nieruchomości mogą zostać wyodrębnione  budynki(nieruchomość budynkowa) lub części takich budynków (lokale - nieruchomość lokalowa) - w  przypadkach i na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Wtedy stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności . / Def-rm/
Nieruchomości budynkowe : są to budynki trwale z gruntem związane, które na podstawie przepisów szczególnych nie stanowią     części składowych nieruchomości gruntowej, lecz są odrębnym od gruntu przedmiotem  własności.Nieruchomość budynkowa, jako odrębna własność, może powstać, w przeciwieństwie do  nieruchomości lokalowej, tylko w drodze konkretnego przepisu prawnego określającego także status  prawny odrębnej własności budynku, a w szczególności relację tego prawa do prawa do nieruchomości,  na której budynek został wzniesiony./ def-rm / Nieruchomości komercyjne : Nie są rodzajem nieruchomości tylko występują w praktyce rynkowej (służą podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą) / Def-rm/.
Nieruchomości mieszkaniowe : Nie są rodzajem nieruchomości tylko występują w praktyce rynkowej jak służące gospodarstwom domowym /Def-rm/
Nieruchomości lokalowe : jest to w drodze umowy, jednostronnej czynności prawnej właściciela albo orzeczenia sądu znoszącego    współwłasność, prawnie wyodrębniona w osobny przedmiot własności część budynku związanego trwale z gruntem, stanowiąca samodzielny lokal mieszkalny lub lokal o innym przeznaczeniu wraz (jeżeli czynność prawna lub orzeczenie sądu dotyczące odrębnej własności nie stanowi inaczej) z pomieszczeniami pomocniczymi (przynależnymi), choćby nawet do tego lokalu bezpośrednio nie przylegały, jak piwnica, strych czy garaż. / def-rm
/
Nieruchomości rekreacyjne - Przez nieruchomości rekreacyjne należy rozumieć nieruchomości zlokalizowane na obszarach przeznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego na cele rekreacji , z rozróżnieniem na obszary przeznaczone pod zabudowę oraz obszary przeznaczone na cele rekreacji bez prawa zabudowy.Wszystkie pozostałe nieruchomości bez odpowiedniego zapisu w planie zagospodarowania nie mogą być traktowane jako rekreacyjne, chociaż niejednokrotnie nabywane są na cele rekreacji , a ich cena różni się od cen sąsiednich gruntów przeznaczonych na przykład na cele rolne. Wszystkie nieruchomości rekreacyjne można podzielić
ze względu na stan zainwestowania a więc ze względu na stwierdzenie faktu czy są zabudowane czy dopiero przeznaczone na cele zabudowy rekreacyjnej. Nieruchomości rekreacyjne można ponadto podzielić na trzy grupy , w zależności od wartości umownego "stopnia urbanizacji"danego obszaru. Według takiego podziału wyróżniamy → tereny otwarte(wszystkie tereny ,które są położone w mieście, nie są zabudowane w sposób trwały oraz ich główną funkcją jest rekrteacjai wypoczynek- przeważnie codzienny. Tereny te z samego połozenia , poprzez swoje sąsiedztwo charakteryzują się największym stopniem "urbanizacji") → ośrodki wypoczynkowe(w zależności od ich wielkości ,są również niejednokrotnie w wysokim stopniu "zurbanizowane" , ponieważ są to niejednokrotnie jakby małe miasteczka - wyposażone w ciepłownie, pralnie , własną wewnętrzną komunikację, administrację , służbę zdrowia itp. → nieruchomosci rekreacji indywidualnej( charakteryzują się najmniejszym stopniem "urbanizacji" , ponieważ z reguły na te cele pozyskiwane są obszary o jak najbardziej naturalnych - wiejskich walorach )(wacetob-n.rekr)
Neruchomość rolna - to taka nieruchomość, która jest lub może być wykorzystywana do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej, zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej- z wyjątkiem nieruchomości położonych na obszarach przeznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego na cele inne niż rolne. 
top
Niedozwolone postanowienia umowne - postanowienia zawarte w umowach , które zgodnie z k.c. np. wyłączają lub ograniczają odpowiedzialność względem konsumenta za szkody na osobie . Takich skatalogowanych postanowień wg. kc. jest 23 . UOKiK stosuje własne ktalogi takich postanowień /wł-opr/
Nieruchomość podobna - należy przez to rozumieć nieruchomość , która jest porównywalna z nieruchomością stanowiącą przedmiot wyceny ze względu na  : położenie , stan prawny , przeznaczenie , sposób korzystania oraz inne cechy wpływające na jej wartość /UGN/
Nieruchomości rolne(Art46-1KC)Nieruchomościami rolnymi(gruntami rolnymi)są nieruchomości, które są lub mogą byćwykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej izwierzęcej,nie wyłączając produkcji ogrodniczej,sadowniczej i rybnej.
Nieruchomość wspólna - ta część budynku wspólnotowego i gruntu ( w którym lokale są własnością dwóch lub większej liczby osób) , służąca do wspólnego użytku wszystkim właścicielom lokali (instalacje , urządzenia i powierzchnie użytkowe poza lokalami). [Tertel.wsp-m]
Nieuczciwa konkurencja - Jest to ogół działań naruszających zwyczaje handlowe , jakich może dopuścić się przedsiębiorca wobec innych firm działających na rynku. W Polsce o tym , jakie konkretne zachowania zaliczają się do tej grupy przesądza ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji . Definiuje ona czyn nieuczciwej konkurencji jako działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami , jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy  lub klienta . Przykłady to wprowadzajace w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa , fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług, wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług , naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa czy nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy . Każdy , kto popełnia taki czyn , musi liczyć się z odpowiedzialnością cywilną. a czasem i karną. "Rz"  30.09.2008 d/f
Nieużytki -
(19,5% pow. Polski ) - to grunty które z powodu działalności rolniczej , leśnej i przemysłowej  lub innej nie posiadają lub utraciły wartość użytkową. Do nieużytków zalicza się bagna , wydmy , tereny o niekorzystnym ukształtowaniu powierzchni, składowiska odpadów oraz grunty zdegradowane przez przemysł. Trudne i bardzo kosztowne jest  zagospodarowanie  ich na cele rolne, leśne lub inne. Nakłady na rekultywację , meliorację , czy zalesienia wymagaja wówczas specjalistycznych zabiegów. Nieużytki dzielimy się na trwałe lub przejściowe (tj. takie, których wartość użytkowa utracona została przejściowo). Nieużytki nie mają wartości użytkowej, ale często mają dużą wartość przyrodniczą (dotyczy to zwłaszcza nieużytków naturalnych). Takie obiekty nie powinny być przekształcane w celach użytkowych lecz chronione jako  Patrz >> użytki ekologiczne . /wł.-opr/
NPV - Patrz >>Słownik  Wycena
O
Obmiar - powierzchni użytkowej lokalu (patrz ->> powierzchnia użytkowa lokalu ) dokonuje się w świetle wyprawionych ścian . Powierzchnię pomieszczeń lub ich części o wysokości w świetle równej lub większej od 2,20 należy zaliczać do obliczeń w 100% , o wysokości równej lub większej od 1,40 m , lecz mniejszej od 2,20 - w 50% , o wysokości mniejszej od 1,40 m pomija się całkowicie . Pozostałe zasady obliczania powierzchni należy przyjmować zgodnie z Polską Normą odpowiednią do określania i obliczania wskaźników powierzchniowych i klubaturowych w budownictwie .   [U-o-O-Pr-L-M-Z-Gm-zm-KC]
Obowiązki pośrednika - Ustawa o gospodarce nieruchomościami definiuje kodeks powinności pośrednika:stosować przepisy prawa; stosować standardy zawodowe; kierować się zasadami etyki zawodowej; czynności pośrednictwa wykonywać za szczególną starannością; kierować się zasadą ochrony interesów osób, na rzecz których wykonywane są czynności; posiadać ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej; stale doskonalić kwlifikacje zawodowe /wiki /
Ochrona gruntów rolnych -
Odłóg -
Odstępne - polega na tym, że którakolwiek strona zastrzega sobie prawo odstąpienia od umowy za zapłatą oznaczonej kwoty pieniężnej. Strona może odstąpić od umowy w drodze oświadczenia skierowanego do kontrahenta, pod warunkiem, że jednocześnie płaci odstępne. W przeciwnym razie oświadczenie takie jest nieskuteczne./wł-opr/
Odrębna własność lokalu - własność jednego z lokali w budynku wspólnotowym ustanowiona umową w formie aktu notarialnego oraz uwieczniona wpisem do księgi wieczystej . Powstaje w dniu złożenia wniosku do sądu o dokonanie wpisu do ksiegi wieczystej . Ustanowienie odrębnej własności może odbyć się w drodze umowy , jednostronnej czynności prawnej bądź orzeczenia sądoweg . [Tertel.wsp-m]
Ojczym - osoba otrzymująca darowiznę lub spadek od najbliższych członków rodziny mająca  prawo do zwolnienia od podatku. Zwolnienie dotyczy osób z tzw. zerowej grupy: małżonka , zstępnych , wstępnych , rodzeństwa , pasierba , ojczyma i macochy .Ojczym to niespokrewniony , przybrany ojciec .
Określanie wartości nieruchomości - określanie wartości nieruchomości jako przedmiotu prawa własności i innych praw do nieruchomości /UGN/
Opłata adiacencka(Art4 
UGN) należy przez to rozumieć opłatę ustaloną w związku ze wzrostem wartości nieruchomości spowodowanym budową urzą dzeń infrastruktury technicznej z udziałem środków Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego albo scalaniem i podziałem nieruchomości , a także podziałem nieruchomości. /UGN/Opłata adiacencka to opłata, którą właściciel nieruchomości wnosi do gminy, jeżeli poniosła ona wydatki na infrastrukturę - np. wykonała wodociąg czy doprowadziła drogę i w związku z tym wzrosła wartość gruntu. Właściciele nieruchomości uczestniczą w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej przez wnoszenie na rzecz gminy opłat adiacenckich - art. Art.144 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami./wł-opr/
Opłata planistyczna - jest to opłata wnoszona na rzecz gminy w momencie sprzedaży nieruchomości, której wartość wzrosła z tytułu uchwalenia nowego Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeśli jest sprzedawana przed upływem 5 lat od uchwalenia tego planu. Po tym terminie nie może być naliczana. Wysokość opłaty nie może być wyższa niż 30 % wzrostu wartości nieruchomości./wł-opr/
Opłata roczna za wyłączenie gruntów z produkcji rolniczej lub leśnej - to opłata roczna z tytułu użytkowania na cele nierolnicze lub nieleśne gruntów wyłączonych z produkcji, w wysokości 10 % należności wyrażonej w tonach ziarna żyta lub w m 3 drewna, uiszczana : w razie trwałego wyłączenia- przez lat 10, a w przypadku nietrwałego wyłączenia- przez okres tego wyłączenia, nie dłużej jednak niż przez 20 lat od chwili wyłączenia tych gruntów z produkcji. 
Organizacje zawodowe - należy przez to rozumieć utworzone , zgodnie z przepisami o stowarzyszeniach , stowarzyszenia i związki stowarzyszeń zrzeszające osoby zawodowo wykonujące czynności odpowiednio rzeczoznawcy majątkowego , pośrednika w obrocie nieruchomościami lub zarządcy nieruchomości/UGN/
Osoba bliska(Art4UGN)należy przez to rozumieć zstępnych , wstępnych , rodzeństwo, dzieci rodzeństwa, osoby przysposabiające i przysposobione, małżonka,który nie pozostaje we wspólności ustawowej ze sprzedającym nieruchomość lub prawo użytkowania wieczystego,oraz osobę ,która pozostaje ze sprzedającym faktycznie we wspólnym pożyciu /UGN/
Osoba bliska zbywcy - dzieci, rodzice, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa, osoby przysposabiające i przysposobione,małżonek który nie pozostaje we wspólności ustawowejze sprzedającycm nieruchomość , oraz osoba, która pozostajeze sprzedajacycym faktycznie wewspólnym pożyciu.  
top
P
Pasierb - osoba otrzymująca darowiznę lub spadek od najbliższych członków rodziny mająca  prawo do zwolnienia od podatku. Zwolnienie dotyczy osób z tzw. zerowej grupy: małżonka , zstępnych , wstępnych , rodzeństwa , pasierba , ojczyma i macochy .Pasierb to niespokrewniony syn lub córka. Wchodzi w skład rodziny powstajacej z nowego małżeństwa przez owdowiałego lub rozwiedzionego rodzica . Taka rodzina składa się z jednego rodzica z, jego rodzonych dzieci+nowego małżonka+ewentualnie dzieci własnych tego nowego małżonka.
Pastwiska - ( 2,6% pow.Polski)
PCC - podatek od czynności cywilnoprawnych; tym 2%-owym podatkiem obarczone są m.in. umowy sprzedaży (zamiany) praw własności do nieruchomości. Płaci go nabywający prawa, za pośrednictwem notariusza, przy umowie przenoszącej dane prawa./wł-opr/
Plan miejscowy - (Art4UGN)należy przez to rozumieć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego , o którym mowa w przepisach o zagospoda- rowaniu przestrzennym./UGN/
Podatek od nieruchomości - każda osoba fizyczna , prawna oraz jednostka organizacyjna nie majaca osobowości prawnej . Opodatkowaniu podlega własność  lub samoistne posiadanie nieruchomości albo obiektów budowlanych nie złączonych trwale z gruntem ,w użytkowanie wieczyste nieruchomości lub ich części , posiadanie nieruchomości albo obiektów budowlanych nie złączonych trwale z gruntem , stanowiacych własność Skarbu państwa lub gminy.  ( od pierwszego miesiaca nastepujacego po miesiacu , w którym powstały okoliczności uzasadniajace powstanie tego obowiazku) ma obowiazek płacić podatek . Podtstawą opodatkowania   dla budynków lub ich części - jest powierzchnia użytkowa mierzona po wewnetzrnej długości ścian na wszystkich kondygnacjach , dla budowli  - ich wartość ustalona na dzień 1 stycznia roku podatkowego stanowiaca podstawę obliczania amortyzacji w tym roku dla gruntów - powierzchnia tych gruntów. Wysokość stawek podatku - określa rada gminy w  granicah określonych przez ustawę o podatkach i opłatach lokalnych . [Dz U nr 9 poz 31 z 1991 z późn. zm.]
Podatek od nieruchomości lub podatek rolny - opłacanie  : Powyżej 1 ha, działki łącznie stanowią już gospodarstwo rolne i wtedy budynki stanowiące część gospodarstwa rolnego zwolnione są z podatku od nieruchomości . Podatek taki należy więc opłacać od budynków jeżeli powierzchnia posiadanych gruntów stanowiących użytki rolne nie przekracza 1 ha./wł-opr/
Podnajemca - osoba wynajmująca loakal (mieszkanie,pokój) od lokatora /wł-opr/
Podział nieruchomości rolnej -
Podział nieruchomości zabudowanej -
Podział nieruchomości mieszkaniowej -
Pokój sublokatorski - wynajmując  lokal sublokatorowi  cześć mieszkania czy pokoju w którym mieszka lokator zostaje przez niego wynajęta innej osobie lub w drugiej części pokoju czy domu mieszka sam właściciel. Wy powiedzenie najmu : w takim wypadku właściciel ma co najmniej trzy miesiące czasu na wypowiedzenie, jeżeli umowa trwała ponad rok, i jeden miesiąc, jeżeli umowa trwała krócej niz rok. Sublokator ma najwyżej 14 dni na wypowiedzenie. Czasu właściciela nie można skrócić ani czasu sublokatora przedłużyć./wł-opr/
Pokrewieństwo - nazywane  też"więzami krwi" - Pokrewieństwo to więź prawnorodzinna  jak zachodzi między dwoma osobami . Polega to na pochodzeniu od siebie lub też posiadaniu przynajmniej jednego wspólnego przodka . Więź ta ma charakter biologiczno-prawny (w odróżnieniu od powinowactwa, które ma tylko charakter prawny). Bliskość pokrewieństwa określają linie pokrewieństwa (prosta i boczna) oraz jego stopnie. Osoby, pomiędzy którymi zachodzi taka więź nazywa się wzajemnie krewnymi. Dla stwierdzenia pokrewieństwa wystarczy wykazanie posiadania jednego wspólnego przodka. Oznacza to, że np. dzieci jednego ojca lecz dwóch matek są dla siebie krewnymi, a wnukowie jednego dziadka lecz dwóch różnych babć również są krewnymi. Dla pokrewieństwa tym bardziej nie ma znaczenia, czy pochodzi się z tego samego małżeństwa czy też ze związku nieślubnego. Język polski posługuje się różnymi określeniami do precyzyjnego określenia pokrewieństwa w rodzinach .O pokrewieństwie genetycznym w antroppgenetyce świadczą haplogrupy: chromosomu Y np. R1a1 (linia ojcowska) albo mtDNA (linia macierzysta).
Pomieszczenie pomocnicze
 ( mieszkania )  - przedpokój , hol , łazienka, ustep , garderoba , spiżarnia , schowek i inne pomieszczenia znajdujące się w obrębie mieszkania , służące mieszkalnym i gospodarczym potrzebom mieszkańców.[Zob. >> Powierzchnia uzytkowa mieszkania]  / wł-opr/  
Pomieszczenie przynależne do lokalu - pomieszczenie towarzyszące lokalowi , co jest określone  zapisem w księdze wieczystej danej nieruchomości ( z podaniem rodzaju , położenia i powierzchni pomieszczenia przynależnego). Pomieszczenia przynalezne zwiększają udział włąściciela w pożytkach i kosztach nieruchomości wspólnej . Zob.>>
Powierzchnia użytkowa mieszkania [Tertel.wsp-m]
Pomieszczenia wykorzystywane w mieszkaniu do prowadzenia działalności gospodarczej - biuro, kancelaria,gabinet,pracownia, jeżeli nie prowadzi do nich oddzielen wejście z ulicy , podwórza, lub ogólnie dostępnego korytarza. /wł-opr/
Poprzedni właściciel(Art4UGN)osoba , która została pozbawiona prawa własności nieruchomości wskutek jej wywłaszczenia albo przejęcia na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz jednostki samorządu terytorialnego lub na podstawie innych tytułów./UGN/
Posiadanie (Art336KC)Posiadaczem rzeczy jest zarówno ten , kto nią faktycznie włada jak właściciel(posiadacz samoistny), jak i ten kto nią faktycznie włada jak użytkownik,zastawnik,najemca,dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwonad cudzą rzeczą (posiadacz zależny)
Pośrednik  w obrocie nieruchomościami - zawód polegający na kojarzeniu stron transakcji (także doradztwo) przy zakupie, sprzedaży, zamianie, najmie  wynajmie nieruchomości . Zgodnie z ustawą z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami  (Dz.U z 1997 r Nr 115 poz. 741) , art. 179 ust. 2) "pośrednikiem w obrocie nieruchomościami jest osoba fizyczna posiadająca licencję zawodową nadaną w trybie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami". [rozdziału 4 Dz. V UGN] | Ministerstwo Infrastruktury i PFRN  31.12. 2005 r. proponowało zmianę  nazwy zawodu  pośrednika w obrocie nieruchomościami dla osób , które zdały  3-stopniowy egzamin państwowy na nazwę Nieruchomista , które jest krótkie i jednoznacznie definiujące ten zawód tak jak Zarządca czy Rzeczoznawca . Oni również pośredniczą w czynnościach obsługujących rynek nieruchomości . !!! 5000 osób , które zdały 3-stopniowy egzamin państwowy poprzez likwidację tego trybu przyznawania licencji zostało oszukanych przez Państwo polskie i ograbione z prestiżu jakim miał się legitymować ten tak trudny zawód . Usługa  wykonywana przez Nieruchomistę nie ogranicza się tylko do pośredniczenia w wydanym adresie nieruchomości . Wysoko specjalistyczna wiedza tych osób pozwala na przeprowadzenie skomplikowanych transakcji w obrocie nieruchomościami , dokonanie wstępnej wyceny nieruchomości udzielenie specjalistycznej porady itd. Nieruchomista to osoba zaufania publicznego tak jak adwokat czy notariusz wykonujący swoje czynności w Kancelarii . Biura nieruchomości miały mieć nazwę Kancelarii Nieruchomości .Na początku tworzenia tego zawodu  pośrednicy w obrocie nieruchomościami podlegali pod Ministra Sprawiedliwości . Po 10 latach żmudnego tworzenia  struktur zawodów obsługujących rynek nieruchomości ustawa nowelizująca ustawę o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r.  znosząca wymóg zdania egzaminu pństwowego (dla  jego wykonywania ) od 1 stycznia 2008 roku przekreśliła profesjonalny rozwój tego zawodu ./ wł-opr /
top
Powierzchnia użytkowa lokalu - powierzchnia wszystkich pomieszczeń znajdujących się w lokalu , a w szczególności pokoi , kuchni , spiżarni , przedpokoi , alków , holi , korytarzy , łazienek , oraz innych pomieszczeń służących mieszkalnym i gospodarczym potrzebom lokatora , bez względu na ich przeznaczenie i sposób używania ; za powierzchnię użytkową lokalu nie uważa się powierzchni balkonów , tarasów , loggi , antresoli , szaf i schowków w ścianach , pralni , suszarni , wózkowni , strychóa , piwnic  i komórek przeznaczonych do przechowywania opału ;[U-o-O-Pr-L-M-Z-Gm-zm-KC]
Powierzchnia użytkowa mieszkania  - Suma powierzchni wszystkich pomieszczeń w mieszkaniu tj. pokoi , kuchni, spiżarni ,przedpokoi , alkow, holi, korytarzy, łazienek, ubikacji, obudowanej werandy, ganku, garderoby, oraz innych pomieszczeń służących mieszkalnym i gospodarczym potrzebom mieszkańców bez względu na ich przeznaczenie i sposób użytkowania (m.in. pracownie artystyczne, pomieszczenia rekreacyjne itp.) a także inne pomieszczenia do prowadzenia działalności gospodarczej , o ile prowadzi do nich oddzielne  wejście . Do powierzchni użytkowej mieszkań nie zalicza siępowierzchni balkonów , tarasów, loggi, antresoli, pralni, suszarni, wózkowni, strychów, piwnic i komórek przeznaczonych na przechowywanie opału a także garaży , hydroforni i kotłowni. /wł-opr/
Powinowactwo - stosunek prawno rodzinny łączący jednego małżonak z krewnymi drugiego małżonka .  Jest więc wyłącznie więzią prawną, w odróżnieniu od pokrewieństwa , które jest więzią biologiczno-prawną. Zgodnie z art. 618 §1  (KRO), powinowactwo trwa dalej, mimo ustania małżeństwa (chyba że zostało ono unieważnione, albowiem wtedy powstaje stan taki, jak gdyby nigdy nie zostało one zawarte). Art. 618 §2 KRO mówi o tym, że linię i stopień powinowactwa określa się według linii i stopnia pokrewieństwa. Zgodnie z art. 14 KRO powinowactwo w linii prostej jest względną przeszkodą małżeńską (z ważnych powodów sąd może udzielić zgody na takie małżeństwo). Tak jak w przypadku stopni pokrewieństwa, także i różne stopnie powinowactwa miały niegdyś swoje tradycyjnie ustalone nazwy, jednak we współczesnym języku polskim system nazewnictwa uległ znacznemu uproszczeniu; i tak np.: teść i teściowa :oznaczają rodziców współmałżonka (I stopień powinowactwa w linii prostej);szwagier: oznacza brata współmałżonka albo męża siostry (II stopień powinowactwa w linii bocznej); szwagierka oznacza siostrę współmałżonka; bratowa oznacza żonę brata. Powinowactwo zachodzi jedynie między małżonkiem a krewnymi drugiego małżonka (np. wobec siostry żony), nie zachodzi natomiast między małżonkiem a powinowatymi drugiego małżonka (np. wobec szwagra żony). W żargonie prawniczym taki rodzaj relacji nazywany jest zimnym powinowactwem, choć nie zachodzi tutaj powinowactwo w rozumieniu przepisów prawa.(Patrz też >Pokrewieństwo , Pasierb )
Powszechna taksacja nieruchomości-(Art4UGN)należy przez to rozumieć wycenę nieruchomości , w wyniku której następuje ustalenie wartości katastralnej nieruchomosci. /UGN/
Prawo pierwszeństwa - ( to nie jest to samo prawo co prawo pierwokupu)  Zgodnie z art 37.2.UGN - nieruchomość Skarbu Państwa może być zbywana w drodze bezprzetargowej jeżeli jest zbywana na rzecz osoby , której przysługuje prawo pierwszeństwa w jej nabyciu(stosownie do art.34 UGN) Prawo pierwszeństwa przysługuje w przypadku zbywania nieruchomości Sk.P. osobom fizycznym i prawnym 1/jeżeli tej osobie przysługuje roszczenie na podstawie UGN, 2/jeżeli jest poprzednim właścicelem zbywanej nieruchomości pozbawionym prawa własności tej nieruchomości przed dniem 5 grudnia 1990 r. albo jego spadkobiercą , jeżeli złoży wniosek o nabycie przed upływem terminu określonego w wykazie (art 35 UGN) 3/ jeżeli jest najemcą lokalu mieszkalnego , a najem został nawiązany na czas nieoznaczony . Prawa pierwszeństwanie stosuje sie wobec osób , które 1/zbyły nieruchomość dobrowolnie (w drodze umowy) na rzecz Gminy lub Skarbu Państwa.2/ którtych adres jest nieznany 3/ których nieruchomość została przejęta po 05.12.1990 r. 4/ które weszły w stosunek najmu w inny sposób niż w drodze decyzji administracyjnej 5/ które nie zaoferują ceny zgodnie z przepisami UGN.
Prawo pierwokupu - polega na tym że określonemu podmiotowi przysługuje pierwszeństwo kupna danej rzeczy (nieruchomości). Agencji Nieruchomości Rolnych przysługuje prawo pierwokupu np. przy sprzedaży nieruchomości, która ma rolne przeznaczenie .. Sporządza się wówczas warunkową umowę sprzedaży.Agencja Nieruchomości Rolnych ma prawo pierwokupu jedynie do nieruchomości rolnych większych niż 5 ha (nowelizacja Ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego -z 06.05.2010 r. >> Dz.U. z 2010 r. Nr 110 poz. 725) Do dnia uchwalenia nowelizacji tej ustawy transakcje kupna-sprzedaży nieruchomości rolnych mniejszych niż 1 hektar stanowiły 98 proc. ogółu transakcji a skorzystanie przez ANR z prawa piewwokupu do nieruchomości  powyżej 5 ha - stanowiły tylko 4 proc.. /wł-opr/
Prawo pierwokupu nieruchomości rolnej - prawo to przysługuje dzierżawcy z mocy ustawy jeżeli następuje sprzedaż nieruchomości rolnej przez osobę fizyczną lub prawną inną niż Agencja Nieruchomości Rolnych + jeżeli dzierżawca spełni łącznie nast. warunki 1/umowa dzierżawy została zawarta w formie pisemnej i ma datę pewną 2.Umowa była wykonywana co najmniej przez 3 lata licząc od tej daty pewnej 3/nabywana nieruchomość wejdzie w skład gospodarstwa rodzinnego dzierżawcy lub dzierżawiona przez Spółdzielnię Produkcji Rolnej. Dzierżawcy nie przysługuje prawo pierwokupu 1/jeżeli nabywcą nieruchomości rolnej jest : a/osoba bliska zbywcy b/Spółdzielnia produkcji rolnej 2/ gdy dzierżawiona nieruchomość nie wchodzi w skład gospodarstwa rodzinnego [Jeżeli przeniesienie własności nieruchomości rolnej ma na celu uzyskanie prawa do renty strukturalnej , prawo pierwokupu przysługuje gdy w wyniku wykonania tego prawa zostanie spełniony warunek o którym mowa w art. 6 ust. 2 ustawy z 2.04.2001 r. o rentach strukturalnych w rolnictwie . Zgodnie z tym przepisem powierzchnia powiększonego gospodarstwa nie może być mniejsza niż 15 ha. Oznacza to ,że uprawniony do pierwokupu dzierżawca powinien prowadzić gospodarstwo rolne ,w skład którego oprócz gruntów dzierżawionych wchodzą inne grunty, a po wykonaniu prawa pierwokupu gospodarstwo powiększy się do wymaganego ustawowo minimum 15 ha.  
Prawo budowlane - zespół przepisów związanych z całym procesem budowy . Normuje działalność obejmującą sprawy projektowania , budowy , utrzymywania i rozbiórki obiektów budowlanych . Określa zasady działania organów administracji państwowej w tych dziedzinach /wł-opr/
Przedawnienie - termin dajacy możliwość uchylenia się od zaspokojenia roszczeń po upływie określonego prawem terminu Art. 263 k.c. - Roszczenie właściciela przeciwko użytkownikowi o naprawienie szkody z powodu pogorszenia rzeczy albo o zwrot nakładów na rzecz , jak również roszczenie użytkownika przeciwko właścicielowi o zwrot nakładów na rzecz przedawniają sie z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy .  /wł-opr/
Przedawnienie roszczeń - po upływie określonego prawem czasu dłużnik, poręczyciel lub gwarant mogą odmówić zapłaty. Terminy przedawnienia nie mogą być skracane ani wydłużane w umowie.Terminy przedawnienia w zależności od rodzaju a także rodzaju prawa jakiego dotyczą wynoszą od 6 miesiecy do 20 lat. Są też roszczenia , które się nie przedawniają . /wł-opr/
Przedawnienie roszczeń - [Wyłączenie ] - Art.220 k.c. - Roszczenie o zniesienie współwłasności nie ulega przedawnieniu. Art.223 k.c. Roszczenie właściela o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń , przeciwko osobie , która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą - nie ulegają przedawnieniu / wł-opr/
Przepływy środków pieniężnych (cash flow - ang. "aktywność gotówki") - przepływy gotówkowe, forma nadwyżki finansowej przedsiębiorstwa. Inaczej ruchy pieniądza w obrębie organizacji generowane przez jej własne operacje , w odróżnieniu od pożyczek. Są to pieniądze rzeczywiście otrzymywane ze sprzedaży (napływ gotówki) oraz wypłacane (odpływ gotówki) . Nazywamy cash flow, przepływy pieniężne, przepływy gotówkowe, formą nadwyżki finansowej przedsiębiorstwa uwzględniającą oprócz elementów wchodzących w skład rachunku wyników (sprzedaż, koszty, wynik finansowy) również elementy w nim nie ujęte, nie stanowiące przychodów ze sprzedaży ani kosztów ich uzyskania, lecz mające często znaczny wpływ na  poziom wypłacalności przedsiębiorstwa. Dotyczy to zmian w poziomie zapasów i należności, kredytów i pożyczek oraz innych zobowiązań, jak również innych wydatków nie mających charakteru kosztów (np. wydatki inwestycyjne) oraz kosztów nie mających charakteru wydatków (np. amortyzacja).Przepływy pieniężne są prezentowane w postaci odpowiedniego zestawienia (rachunek przepływów pieniężnych), które stanowi często uzupełnienie podstawowych sprawozdań finansowych ( bilans, rachumnek wyników) o informacje dotyczące kształtowania się sytuacji w zakresie  płynnościfinansowej przedsiębiorstwa. Cash flow może być dodatni bądź ujemny. Dodatni przepływ gotówki oznacza, że więcej gotówki przychodzi niż wychodzi. Ujemny przepływ gotówki oznacza, że więcej gotówki wychodzi niż przychodzi. Firmy mające duży potencjał majątkowy (zwłaszcza w zakresie aktywów trwałych) mogą nie być w stanie zamienić środków nagotówkę (np. akcji i innych udziałów, należności, zapasów itp.), a gotówka jest potrzebna, aby wypełnićzobowiązania, zwłaszcza płacenie dywidend przez firmę. W związku z tym przepływ gotówki jest dla każdej firmysprawą zasadniczą./wł-opr/
Przewłaszczenie na zabezpieczenie - polega na przeniesieniu na wierzyciela własności nieruchomości (czy to stanowiącej własność dłużnika, czy nawet osoby trzeciej) w celu zaspokojenia roszczenia wierzyciela w sytuacji, w której dłużnik swojego zobowiązania nie wykona, przy jednoczesnym zobowiązaniu wierzyciela do zwrotnego przeniesienia nieruchomości, jeżeli dłużnik swoje świadczenie spełni. Umowa tego rodzaju obejmuje zwykle również zobowiązanie wierzyciela do korzystania z prawa własności nieruchomości w ściśle określony sposób w umowie, w szczególności do powstrzymywania się z przeniesieniem prawa własności tej nieruchomości na osoby trzecie. To z reguły jednak dłużnik (względnie osoba trzecia, która zabezpieczyła dług dłużnika) pozostaje we władaniu nieruchomością, stając się względem wierzyciela (właściciela) posiadaczem zależnym. W przypadku, gdy przedmiotem zabezpieczenia jest nieruchomość, umowa przewłaszczenia na zabezpieczenia dla swej ważności wymaga formy aktu notarialnego. W treści umowy przewłaszczenia powinna być w szczególności wskazana zabezpieczana wierzytelność, zobowiązanie dłużnika do przeniesienia i przeniesienie przez dłużnika na wierzyciela własności określonej nieruchomości, zobowiązanie wierzyciela do nierozporządzania nieruchomością zanim dług stanie się wymagalny oraz warunkowe zobowiązanie wierzyciela do powrotnego przeniesienia własności nieruchomości na dłużnika na wypadek, gdy dłużnik spłaci swój dług w terminie. Istotne jest również wskazanie w umowie przewłaszczenia na zabezpieczenie sposobu i momentu zaspokojenia się wierzyciela z nieruchomości (np. ostateczne przejęcie własności, przejęcie kwoty uzyskanej ze sprzedaży) oraz zasad rozliczenia wierzyciela z dłużnikiem z ewentualnej nadwyżki wartości uzyskanej z przedmiotu zabezpieczenia nad wartością zaspokojonego długu. W umowach przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie z reguły strony postanawiają, że w okresie zabezpieczenia nieruchomość pozostaje we władaniu dłużnika./wł-opr/
Publiczny zasób mieszkaniowy -
są to lokale wchodzące w skład mieszkaniowego zasobu gminy albo lokale stanowiące własność innych jednostek samorządu terytorialnego , samorządowych osób prawnych tych jednostek , Skarbu Państwa lub państwowych osób prawnych . [U-o-O-Pr-L-M-Z-Gm-zm-KC] 
top
R
Rada lub Sejmik - należy przez to rozumieć radę gminy lub radę powiatu oraz sejmik województwa /UGN/ 
Renta gruntowa - dochód jaki uzyskuje właściciel gruntu wykorzystywanego do celów produkcyjnych . Renta gruntowa jest uzależniona od popytu na ziemię (przy stałej podaży ziemi) . /wł-opr./
Renta marginalana -
Renta planistyczna - to opłata dla gminy z tytułu wzrostu wartości nieruchomości z powodu uchwalenia bądź zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, która jest pomniejszana o zwaloryzowaną wartość nakładów poniesionych przez właściciela lub użytkownika wieczystego w celu podniesienia wartości nieruchomości. Patrz >> Opłata planistyczna
Renta różniczkowa  -
Rodzaje nieruchomości :Wyróżniamy następujące rodzaje nieruchomości :gruntowe , budynkowe , lokalowe , rolne . W praktyce rynkowej wyróżnia się także  nieruchomości mieszkaniowe (służące gospodarstwom  domowym) oraz nieruchomości komercyjne (służące podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą). /wł-opr/
Rodzeństwo - osoba otrzymująca darowiznę lub spadek od najbliższych członków rodziny mająca  prawo do zwolnienia od podatku. Zwolnienie dotyczy osób z tzw. zerowej grupy: małżonka , zstępnych , wstępnych , rodzeństwa , pasierba , ojczyma i macochy .
Rolnik indywidualny - art.6 ust.1 UoURol to osoba fizyczna która spełnia łącznie następujące warunki: 1.Jest właścicielem lub dzierżawcą nieruchomości rolnej , 2. Powierzchnia łączna  użytków rolnych których rolnik indywidualny jest właścielem lub dzierżawcą nie może przekraczać 300 ha . (ograniczenie ma zapobiec tworzeniu gospodarstw wielkoobszarowych) 3.prowadzi osobiście gospodarstwo rolne, czyli podejmuje wszelkie decyzje dotyczące prowadzenia działalności rolniczej w tym gospodarstwie, 4. posiada kwalifikacje rolnicze tzn. ma co najmniej zasadnicze wykształcenie rolnicze lub wykształcenie średnie lub wyższe albo osobiście prowadziła gospodarstwo rolne lub pracowała w takim gospodarstwie przez co najmniej pięć lat. 5. zamieszkuje w gminie w której położona jest ta nieruchomość rolna (chodzi o zameldowanie)Jeśli nieruchomość jest położona w kilku gminach to rolnik musi zamnieszkiwać w gminie , w której jest położona ptrzynajmniej jedna z jego nieruchomości.
Roszczenia - rodzaje - np. ekspektatywa
Rynek pierwotny - rynek, na którym sprzedawane są nieruchomości (z regułynowe, odrębne nieruchomości lokalowe, czyli mieszkania, działki zabudowane nowowzniesionymi domami) bezpośrednio przez właścicieli.
Rynek wtórny - rynek obrotu nieruchomościami używanymi.
Rzeczoznawca majatkowy
- jest osobą fizyczną posiadającą uprawnienia zawodowe w zakresie szacowania nieruchomości, nadane w trybie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r. (tekst jednolity Dz.U. z 2004 r. nr 261 poz. 2603 z późn. zm.). Rzeczoznawca ma prawo do : a/ szacowania wartości nieruchomości, a także maszyn i urządzeń trwale związanych z gruntem. b/jest zobowiązany do wykonywania czynności szacowania wartości nieruchomości zgodnie z zasadami wynikającymi z przepisów prawa i standardami zawodowymi, ze szczególną starannością właściwą dla zawodowego charakteru tych czynności oraz z zasadami etyki zawodowej, kierując się zasadą bezstronności w wycenie nieruchomości. c/jest zobowiązany wykorzystywać udostępnione dane, z zachowaniem zasady poufności. W szczególności nie może przekazywać osobom trzecim informacji uzyskanych w toku wykonywania czynności szacowania nieruchomości, chyba że przepisy ustawy lub przepisy odrębnych ustaw stanowią inaczej.d/nie jest związany żądaniami zamawiającego lub osób zainteresowanych wynikiem jego pracy, jeżeli pozostawałyby one w sprzeczności z prawem lub standardami zawodowymi. e/nie może dokonywać wyceny majątku własnego a także osoby bliskiej, lub innych czynności z zakresu praktyki zawodowej, nie tylko wówczas, gdy istnieje wyraźny zakaz ustawowy, lecz także wtedy gdy mogłoby to wywołać wątpliwości co do obiektywizmu rzeczoznawcy. Dotyczy to również sytuacji, gdy rzeczoznawca pozostaje w stosunku zależności osobistej, lub służbowej w odniesieniu do zamawiającego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. f/podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody, które mogą wyniknąć w związku z wykonywaniem czynności w zakresie szacowania nieruchomości oraz wyceny nieruchomości. 
S
Sady
- ( zajmują 0,9% pow. Polski) - obszary użytkowane rolniczo, na których rosną drzewa owocowe . /wł-opr/ 
Samodzielny lokal mieszkalny - w rozumieniu WłLokU jest to wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb , przeznaczone na stały pobyt ludzi , które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi (pomieszczeniami przynależnymi ) służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. O "samodzielności " lokalu mieszkalnego decyduje starosta . [Tertel.wsp-m]
Samorządowa osoba prawna(Art4UGN)należy przez to rozumieć osoby prawne powoływane lub tworzone prez organy jednostek samorządu terytoria lnego./UGN/
Sążeń - (niemetryczna jednostka długości) Miara długości rozpostartych ramion dorosłego mężczyzny . Sązeń staropolski = 1,787 m | Sążeń nowopolski = 1,728 m = 3 łokcie = 6 stóp = 72 cale /wł-opr/
Scalenie nieruchomości -
Scalenie i podział nieruchomości -
Siedlisko - wyodrębniona działka gruntu lub jej cześć obejmująca budynki mieszkalne i gospodarstwa rolnego, przestrzeń komunikacyjną (podwórze, dojazdy) oraz ogród przydomowy. Nie ma prawnej definicji siedliska. Na ogół jest to najwyżej kilka ha ziemi z zabudowaniami. Przeważnie stoi tam skromny, stary dom drewniany czy murowany o powierzchni kilkadziesiąt mkw., jakaś stodoła i obórka do remontu. Zaletą siedlisk jest to, że na ogół są one położone we wsi. Mają więc sąsiedztwo, co ułatwia uzyskanie pozwolenia na budowę, a najczęściej na rozbudowę. No i w siedlisku najczęściej od razu można zamieszkać i prowadzić budowę/wł-opr/
Sitowie - zarośla nadwodne , (ciborowate) porastające brzegi jeziora. /wł-opr/
Służebność gruntowa - jest to ograniczone prawo rzeczowe, obciążające nieruchomość służebną w celu zwiększenia użyteczności innej nieruchomości (władnącej). Nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości prawem, z którego wynika możliwość korzystania w określonym zakresie z nieruchomości obciążonej. Służebność gruntowa ma na celu zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części. Przykładem służebności gruntowej jest: na przykład prawo Przechodu i przejazdu/wł-opr/
Służebność gruntowa przejazdu - ustanowienie tzw. drogi koniecznej , w sytuacji gdy zachodzi potrzeba fizycznego dostępu do jednej nieruchomości ( tzw. nieruchomość władnaca ) poprzez inną ( tzw. nieruchomość obciążoną) , może nastąpić poprzez zawarcie umowy (notarialnej) pomiędzy zainteresowanymi stronami lub poprzez zgłoszenie żądania do sądu . Drogę konieczną ustanawia się za jednorazowym bądź okresowym wynagrodzeniem pieniężnym. [Tertel.wsp-m]
Służebność mieszkania - jest służebnością osobistą i stanowi obciążenie nieruchomości na rzecz soby fizycznej  , której takie prawo ustanowiono .  . Służebność mieszkania wpisujemy do KW dz. III. / wg. Art. 301 k.c. - Mający służebność mieszkania może przyjąć na mieszkanie małżonka i dzieci małoletnie . Inne osoby może przyjać tylko wtedy , gdy są przez niego utrzymywane albo potrzebne przy prowadzeniu gospodarstwa domowego . Dzieci przyjęte jako małoletnie mogą pozostać w mieszkaniu także po uzyskaniu pełnoletności. 2.Można sie umówić ,że po śmierci uprawnionego słiżebność mieszkania przysługiwać bedzie dzieciom , rodzicom i małżonkowi . /wł-opr wg k.c./
Spadek - ogół praw i obowiązków należących do zmarłego i przechodzących na jedną lub kilka osób, według zasad dziedziczenia uregulowanych w kodeksie cywilnym. Osoba lub osoby, które otrzymały spadek, w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawała osoba zmarła. Powołanie do spadku wynika albo z ustawy, albo z testamentu. Podstawy dziedziczenia nie może stanowić żadna inna czynność prawna, np. nie można zawrzeć za życia umowy dziedziczenia. Powołanie z testamentu ma pierwszeństwo przed dziedziczeniem ustawowym. Oznacza to, że spadek odziedziczy osoba, którą w ważnie sporządzonym testamencie wskazał spadkodawca. Dopiero w sytuacji, gdy nie ma możliwości powołania spadkobiercy na mocy testamentu, wejdzie w grę dziedziczenie ustawowe./wł-opr/
top
Spółka - należy przez to rozumieć spółkę akcyjną lub spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością /UGN/
Stan nieruchomości - nalezy przez to rozumieć stan zagospodarowania , stan prawny , stan techniczno-użytkowy , a także stan otoczenia nieruchomości , w tym wielkość , charakter i stopień zurbanizowania miejscowości w której nieruchomość jest położona /UGN/
Stancja - (pokój-izba - z j.włoskiego : stanza) - określenie pokoju , mieszkania lub izb które są wynajmowane poza stałym miejscem zamieszkania , na czas nauki (głównie dla pobierających naukę w szkołach średnich i wyższych. Ceny najmu dla mieszkających na stancji - głównie dla studentów na okres nauki uzależnione są od miejscowości , podobnie jak to się ma w przypadku zwykłych najmów.(wł.opr)
Standardy zawodowe - należy przez to rozumieć reguły postępowania przy wykonywaniu zawodu rzeczoznawcy majątkowego , pośrednika w obrocie nieruchomościami , zarządcy nieruchomości , ustalone zgodnie z przepisami prawa /UGN/
Starosta(Art4UGN)nalezy przez to rozumieć również prezydenta miasta na prawach powiatu./UGN/
Stopa - (skrót ft ) (dawna jednostka miary) Stopa ang. (foot) = 30,48 cm. | 1m = 3,28084 stóp. 1 ft = 1/2 łokcia = 12 cali /wł-opr/
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego - dokument uchwalany przez radę gminy uznawany za akt kierownictwa wewnętrznego - czyli akt obowiązujący w systemie organów gminy ( wiąże wójta, burmistrza, prezydenta miasta przy tworzeniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego . W momencie uchwalania Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego ustalenia Studium są wiążące dla organów Gminy. Oznacza to, że grunt, który  w Studium przeznaczony jest pod budownictwo mieszkaniowe będzie miał takie przeznaczenie w Planie i będzie można go (po uchwaleniu Planu) dzielić na działki budowlane. Jeżeli natomiast wg. ustaleń Studium grunt przewidziany jest pod tereny rolne lub zalesienie, to przekształcenie go na budowlany nie będzie możliwe (wyjątkiem jest uzyskanie Warunków Zabudowy na siedlisko, ale po spełnieniu określonych kryteriów)./wł-opr/
Sublokator - (podnajemca) - osoba wynajmująca część mieszkania od głównego lokatora .Definicja sublokatora pochodzi z czasów, gdy mieszkań własnościowych było mało, a dominowały mieszkania spółdzielcze. Jeśli główny najemca/lokator, który wynajmuje/podnajmuje część mieszkania sublokatorowi , przekształca lokatorskie prawo do mieszkania spółdzielczego we własnościowe prawo do mieszkania spółdzielczego, to sublokator nadal pozostaje sublokatorem./wł-opr/
Szacowanie nieruchomości(Art4UGN)należy przez to rozumieć czynności związane z określeniem wartości nieruchomości. /UGN/
Szuwary - ( sitowie ,tatarak , zarośla na brzegu stawu) są to zbiorowiska roślinności bagiennej, występujące na terenach podmokłych i brzegach wód. Tworzą je byliny jednoliścienne, np. trzcina, tatarak, skrzyp bagienny, wielki turzec.Szuwary są miejscem, gdzie składa i wysiaduje swoje jaja wiele ptaków wodnych. Szuwar niski (przy brzegu) to głównie turzyce a szuwar wysoki to trzciny pałka szerokolistna , oczeret jeziorny ./wł-opr/
Ś
Świadectwa energetyczne -Zob. >> 
Słownik Pojęć : Świadectwa  Energetyczne
top
T
Taksa notarialna - opłata za sporządzenie przez notariusza umowy, jaj wypisów oraz wykonanie ustawowych obowiązków. Podstawą naliczenia taksy notarialnej jest najczęściej wartość transakcji wskazana przez strony./wł-opr/
Tatarak - Roślina porastająca brzegi stawów i jezior w tzw szuwarach . W Polsce jest pospolity na całym terenie z wyjątkiem Karpat./wł-opr/
Termin zawity - termin , który charakteryzuje się dużym rygorem prawnymi odnosi się do stron i niektówych innych osób /nie odnosi się do organów procesowych/ . Niepodjecie określonej czynności przez uprwniony podmiot w okresie zakreślonym tym terminem , powoduje definitywne wygaśnięcie przysługujacego podmiotowi prawa do tej czynności . Upływ terminu jest uwzględniany z urzędu a nie na wniosek czy zarzut podniesiony przez stronę  i jest wiążący dla stron stosunku prawnego , sądu lub innego organu powołanego do rozpoznania sprawy .  Termin zawity jest też terminem prekluzyjnym . Przywrócenie uprawnienia dotyczy tylko niedotrzymania terminu w wyniku zdarzeń losowych na które nie mieliśmy wpływu  i to my musimy to udowodnić . /wł-opr/
Termin prekluzyjny - stanowczy termin po upływie , którego uprawnienie do dokonania czynności wygasa a jej dokonanie jest pozbawione skutków prawnych. Terminy te nie ulegają przedłużeniu gdy zaistniała przeszkoda uniemożliwiajaca wykonanie uprawnienia. Wyróżnia się : prekluzję materialną , sądową , pozasądową , procesową ./wł-opr/
Termin przedawnienia - Art. 118 kc.: Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej , termin przedawnienia wynosi 10 lat . At. 119 k.c. : Terminy przedawnienia nie mogą być skracane ani przedłużane  prze czynność prawną . Art. 120 k.c. - § 1 . Początek - Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia w którym roszczenie stało się wymagalne .../.../ Art.123 k.c. - Przerwanie : § 1 Bieg przedawnienia przerywa się : 1)przez każdą czynnosć przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym , przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia ; 2) przez uznanie roszczenia przez osobę , przeciwko której roszczenie przysługuje . /wł-opr/
Podstawowe terminy przedawnienia wg Kodeksu Cywilnego : 10 lat : Art. 118 k.c. : wszelkie roszczenia majątkowe , z wyłączeniem roszczeń o świadczenia okresowe , roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej , oraz tych , co do których przepis szczególny przewiduje krótszy termin przedawnienia albo których przedawnienie nie zostało wyłączone | Art. 125 k.c. : wszystkie roszczenia stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym, poza roszczeniami okresowymi należnymi w przyszłości | roszczenia pracodawcy o naprawienie szkody wyrządzonej przez pracownika z winy umyślnej | roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenia stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym /chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy/. | 5 lat : roszczenia z tytułu zapisu (zobowiązania spadkobiercy ustawowego lub testamentowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby) licząc od dnia wymagalności zapisu 3 lata : Art 118 k.c : Roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej | Art.118 k.c. : Roszczenia o świadczenie okresowe (np. czynsz najmu, alimenty, raty kredytowe)| Art. 243 k.c. : roszczenie przeciwko wieczystemu użytkownikowi o naprtawienie szkód wynikłych z niewłaściwego korzystania z gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków , jak również roszczenia wieczystego użytkownika o wynagrodzenie za budynki i urządzenia istniejące w dniu zwrotu użytkowanego gruntu przedwawniają sie z upływem lat 3 od tej daty -roszczenia o zapłatę odsetek za opóźnienia w regulowaniu należności związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą -uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne /gdy chodzi o wady budynku/, licząc od dnia wydania rzeczy kupującemu |roszczenie z tytułu umowy ubezpieczenia, licząc od dni w którym nastąpiło zdrzenie objęte ubezpieczeniem | roszczenie uprawnionego z tytułu zachowku oraz roszczenia spadkobierców o zmniejszenie zapisów i poleceń, licząc od dnia ogłoszenia testamentu | roszczenia za stosunku pracy, licząc od dnia kiedy to roszczenie stło się wymagalne | roszczenia o wypłatę udziałów członkowskich w spółdzielniach, udziału w nadwyżce bilansowej oraz z tytułu wkładów albo równowartości pieniężnej | roszczenia o urlop pracowniczy, licząc od dnia kiedy to roszczenie stało się wymagalne |2 lata :roszczenie z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy, | roszczenia wynikające z umowy o dzieło licząc od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane - od dnia, w którym zgodnie z treścią umowy miało być oddane| roszczenie wynikające ze stosunku rachunku bankowego, nie dotyczy to roszczeń o zwrot wkładów oszczędnościowych | roszczenie o wynagrodzenie za spełnione czynności i o zwrot poniesionych wydatków przysługujące osobom, które stale lub w zakresie działalności przedsiębiorstwa trudnią się czynnościami danego rodzaju, to samo dotyczy roszczeń z tytułu zaliczek udzielonych tym osobom | 1 rok :  Art. 263 k.c. - Roszczenie właściciela przeciwko użytkownikowi o naprawienie szkody z powodu pogorszenia rzeczy albo o zwrot nakładów na rzecz , jak również roszczenie użytkownika przeciwko właścicielowi o zwrot nakładów na rzecz przedawniają sie z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy | roszczenie o naprawienie szkody wynikłej z utraty lub uszkodzenia rzeczy wniesionych do hotelu lub podobnego zakładu licząc od dnia w którym poszkodowany przestał korzystać z usług hotelu lub podobnego zakładu | roszczenia zastawcy przeciwko zastawnikowi o naprawienie szkody z powodu pogorszenia rzeczy jak również roszczenia zastawnika przeciwko zastawcy o zwrot nakładów na rzecz licząc od dnia zwrotu rzeczy  | roszczenie sprzedawcy wynikające z przepisów o cenie sztywnej, maksymalnej i minimalnej lub wynikowej o dopłatę różnicy ceny, jak również roszczenia kupującego o zwrot tej różnicy, licząc od dnia zapłaty  | uprawnienia z tytułu rękojmi za wady prawne sprzedanej rzeczy licząc od dnia kiedy kupujący dowiedział się o istnieniu wady. Jeśli kupujący dowiedział się o istnieniu wady na skutek powództwa osoby trzeciej, termin biegnie od dnia, w którym w sporze z osobą trzecią orzeczenie stało się prawomocne | uprawnienie z tytułu rękojmi za wady fizyczne licząc od dnia wydania rzeczy kupującemu | roszczenie wynajmującego przeciwko najemcy (Art.677 k.c.) o naprawienie szkody z powodu uszkodzenia lub pogorszenia rzeczy, jak również roszczenia najemcy przeciwko wynajmującemu o zwrot nakładów albo o zwrot nadpłaconego czynszu licząc od dnia zwrotu rzeczy | roszczenie użyczającego przeciwko biorącemu do używania o naprawienie szkody za uszkodzenie lub pogorszenie rzeczy, jak również roszczenia biorącego do używania przeciwko użyczającemu o zwrot nakładów na rzecz oraz o naprawienie szkody poniesionej wskutek wad rzeczy lcząc od dnia zwrotu rzeczy | roszczenia pracodawcy wobec pracownika o odszkodowanie szkodę poniesioną wskutek naruszeni przez pracownika zakazu konkurencji, licząc od chwili gdy pracodawca dowiedział się o wyrządzeniu tej szkody /a trzy lata od jej wyrządzenia/  |  6 miesięcy : roszczenie biorącego pożyczkę o wydanie przedmiotu pożyczki licząc od chwili, gdy przedmiot miał być wydany |  INNE : roszczenia z tytułu należności i zobowiązań ulegają przedawnieniu po upływie terminu, który jest przewidziany w prawie, pod którego rządami zawarto konkretną umowę zagraniczną / wł-opr/
Torfowisko - siedlisko stale podmokłe o podłożu trudnoprzepuszczalnym,są to tzw. mokradła z roślinnością bagienną i bagienno-łąkową . /wł-opr/
Tymczasowy obiekt budowlany(Art4UGN)obiekt przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej , przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub do rozbiórki , a także obiekt budowlany nie połączony trwale z gruntem .
Tytuły prawne do zajmowanego lokalu (najemca, właściciel, sublokator, członek rodziny) względnie mieszkanie zajmowane bez samodzielnego tytułu prawnego . Osoba zajmująca loakal (mieszkanie, pokój)  może być jego właścicielem lub lokatorem , który wynajmuje mieszkanie od właściciela. Lokatora nazywamy wówczas najemcą . Podnajemcą  jest osoba wynajmująca od lokatora. Osobę nie mającą prawa do zajmowania lokalu, w którym mieszka, nazywamy dzikim lokatorem .  Lokator, od którego podnajemca otrzymuje zgodę na zamieszkanie, nazywa się lokatorem głównym. Pokój lub mieszkanie może być wynajęte z meblami lub bez, co nazywa się odpowiednio pokojem lub mieszkaniem umeblowanym lub mieszkaniem nieumeblowanym/wł-opr/
top
U
Udział we współwłasności - iloraz powierzchni danego lokalu (wraz z powierzchnią pomieszczeń mu przynależnych) do łącznej powierzchni lokali mieszkalnych i użytkowych (wraz z pomieszczeniami przynależnymi) w całym budynku. Wyjątkiem jest sytuacja , gdy pierwszy lokal został wyodrębniony bez pomieszczeń przynależnych (częsta sytuacja sprzed 1995 r. ) - wtedy każdy następny lokal musi być sprzedawany bez pomieszczeń przynależnych i udział również liczy się bez ich uwzględniania . Uchwała ogółu właścicieli , potwierdzona aktem notarialnym (i następnie wpisem do księgi wieczystej) może ten tryb zmienić . [Tertel.wsp-m]
UGN - Ustawa o gospodarce nieruchomościami z 21.sierpnia 1997 r. (tekst jedn. : Dz.U. z 2000 r. Nr. 46 , poz.543.)
Umowa o zniesienie współwłasności - umowa o zniesienie współwłasności jest umową zawartą pomiędzy współwłaścicielami rzeczy, w wyniku której dotychczasowy współwłaściciel nabywa prawa do nieruchomości (tylko tylko jemu one przysługują) lub współwłaściciele nabywają prawa do części nieruchomości /wł-opr/
Umowa przedwstępna - umowa przedwstępna poprzedza zawarcie umowy przenoszącej własność nieruchomości na kupującego. Zgodnie z nią jedna ze stron lub obie zobowiązują się do zawarcia umowy przyrzeczonej. Powinna zwierać wszystkie istotne elementy umowy przyrzeczonej (przenoszącej własność.Umowa przedwstępna powinna być zawarta w odpowiednim terminie wyznaczonym przez stronę uprawnioną. Nie
Umowa przyrzeczona - jest to umowa sprzedaży bezwarunkowo stwierdzająca przeniesienie własności w zamian za zapłatę ceny będąca wykonaniem zawartej wcześniej umowy przedwstępnej./wł-opr/
Umowa warunkowa - umowa zobowiązująca pod określonym warunkiem do zawarcia umowy ostatecznej przenoszącej własność (rodzaj umowy przedwstępnej)./wł-opr/
Użytki ekologiczne
- zgodnie z Ustawą o ochronie przyrody z 2004 r. użytkiem ekologicznym są pozostałości ekosystemów takich jak  naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne oczka wodne  , kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieużytkowanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamieńce, siedliska przyrodnicze oraz stanowiska  rzadkich lub chronionych gatunków roślin, zwierząt, i grzybów, ich ostoje oraz miejsca rozmnażania lub miejsca sezonowego przebywania. Patrz też  >>Nieużytki  /wł-opr./
Użytki rolne - ( stanowią 51%  pow. Polski) to grunty orne, sady, łąki trwałe, pastwiska trwałe, grunty rolne zabudowane, grunty pod stawami i grunty pod rowami. 
Użytki zielone - w ogólnej powierzchni  Polski użytki zielone najsłabszej klasy V i VI  stanowią aż 42,6%
Użytkowanie(Art252KC)Rzecz można obciążyć  prawem do jej używania i do pobierania jej pożytków (użytkowanie)
top
V
Vat (Value Added Tax)- podatek od towarów i usług - podatek od wartości dodanej (przy obrocie nieruchomościami doliczany do usługi pośrednictwa )Podatek ten jest podatkiem pośrednim obrotowym. W Polsce został wprowadzony przez ustawę z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. z 1993 r. Nr 11, poz. 50). Podatek ten jest płacony przez każdego przedsiębiorcę w łańcuchu dostaw od różnicy pomiędzy kosztami zakupu a ceną dalszej sprzedaży. Przykład. : Przedsiębiorca (Producent)  Nr 1 - sprzedając swój towar za np. cenę 100 zł dolicza obowiązujący należny podatek VAT (23%) i sprzedaje następnemu przedsiębiorcy Nr 2  towar za cenę 123 zł. Odprowadza 23 zł podatku VAT do Urzędu Skarbowego. Przedsiębiorca Nr 2 sprzedaje swój towar za cenę 150 zł + podatek Vat 23% , czyli za 184,5 zł . Należny podatek 34,5 zł (184,5 - 150) przedsiębiorca Nr 2 ma prawo umniejszyć o sumę podatku Vat naliczonego w fakturach towarów jakie kupił aby wyprodukować towar w łacuchu produkcji bardziej przetworzony. I tak od 34,5 zł odejmując np. kwotę podatku naliczonehgo 27,60 zł w sumie odprowadzi do Urzędu Skarbowego 6,90 zł . Sklep (Przedsiębiorca Nr 3) sprzedaje towar konsumentowi za 307,50 zł /brutto/ ( w tym jest cena netto 250,00 zł i 23% podatek Vat , który wynosi 57,50 zł) Klient (Konsument) kupuje za cenę ostaeteczną 307,50 zł towar (lub usługę) a sklep odprowadza do Urzędu Skarbowego różnicę między podatkiem należnym i naliczonym (57,50 - 34,5 = 23 zł ) . Przedsiębiorcy w tym łancuchu sprzedaży mają prawo kolejno odliczać podatek naliczony od należnego. Konsument nie ma takiego prawa i w cenie zakupu płaci pełną stawkę VAT . Podatek VAT motywuje przedsiębiorców do unikania zakupów w szarej strefie  bo daje możliwość  odliczenia tego podatku na podstawie otrzymanej faktury . Co jest oczywistą zaletą tego podatku . Jeśli tej podstawy nie ma, to dany przedsiębiorca musi odprowadzić niezmniejszoną kwotę podatku VAT.Wadą tak naliczanego podatku jest to ,że występuje konieczność opłacenia (odprowadzenia) podatku VAT z chwilą wystawienia faktury, co niekoniecznie jest równoznaczne z otrzymaniem należności od kupującego gdy np. sprzedajemy towar następnemu przedsiębiorcy  z 30-dniowym terminem płatności. Od kwoty faktury VAT odprowadzamy podatek, choć nie uzyskaliśmy jeszcze  zapłaty, ale kupujący od nas przedsiębiorca nalicza sobie podatek od zakupów i odlicza go, choć nie poniósł jeszcze żadnych wydatków.W tej sytuacji jeżeli ma do zapłaty podatek od innych sprzedaży, to zakup pomniejsza mu podatek do zapłaty. Może też okazać się, że podatek od zakupów może przekroczyć podatek od sprzedaży, wówczas może wystąpić o zwrot podatku do urzędu skarbowego. W Polsce podatek jest bowiem obliczany (księgowany ale i odprowadzany) z chwilą wystawienia faktury a nie otrzymania zapłaty za towar czy usługę. /wł-opr/
Vat - należny - Podatek VAT należny to taki, który jest obliczany w odniesieniu do przychodów ze sprzedaży. Podatek ten  dotyczy sprzedaży usług lub produktów i "należy się" Urzędowi Skarbowemu od nas. Czyli jest to podatek naliczony przez przedsiębiorcę przy sprzedaży towarów lub usług i który należy odprowadzić do Urzędu Skarbowego. Podatek VAT należny obliczany jest od podstawy opodatkowania ale do zapłaty przypada nie cała kwota w ten sposób obliczona, lecz pomniejszona o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów lub usług./wł-opr/
Vat - naliczony - Podatek VAT naliczony to podatek zawarty w fakturach otrzymanych od dostawców i w okręślonych sytuacjach zwracany podatnikowi Vat przez Urząd Skarbowy. Gdy podatek należny jest wyższy od naliczonego to różnica odprowadzana jest do budżetu państwa. Gdy natomiast podatek należny jest niższy od naliczonego to owa różnica zwracana jest przez budżet państwa podatnikowi. /wł-opr/
W
Wartość bieżąca netto - Patrz Słownik Wycena
Wartość nieruchomości - Patrz>>Słwnik Wycena
Wartość odtworzeniowa lokalu ( budynku) - Patrz Słownik Wycena
Wartość rynkowa lokalu ( budynku ) - Patrz Słownik Wycena
Warunki zabudowy (WZ - dawniej WZiZT) ) (Art4UGN)-dokument , w którym określone są wymagania , jakie musi spełniać budynek .Dotyczą jego umiejscowienia , czasami określają pewne rozwiązania architektoniczne i budowlane . >>Patrz Decyzja o warunkach zabudowy /wł-opr/
Wiorsta - (niemetryczna rosyjska miara długości) Do 1835 r = 1077m | Po 1835 r = 1066,8 m /wł-opr/
Właściwy organ(Art4UGN)nalezy przez to rozumieć , z zastrzeżeniem art.60, starostę wykonującego zadanie z zakresu administra-cji rządowej , w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa oraz zarząd gminy , zarząd powiatu i zarząd województwa w odniesieniu do nieruchomości stanowiących odpowiednio własność gminy,powiatu i województwa.
top
Własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu - rodzaj ograniczonego prawa rzeczowego . Posiadacz takiego prawa ma ograniczone prawo do korzystania z lokalu oraz do rozporządzania swoim prawem . Jest to prawo ograniczone , bowiem członek spółdzielni może używać lokalu jedynie zgodnie z jego przeznaczeniem . Ograniczone jest również rozporządzanie prawem , bowiem prawo to może należeć jedynie do członka spółdzielni , a więc podstawą do jego zbycia jest uzyskanie przez kupującego członkostwa w danej spółdzielni . Prawo to jest jednopodmiotowe ( nie można ustanowić współwłąsnmości lokalu spółdzielczego ) - z wyjątkiem małżeństw . Nieruchomość jako taka należy do spółdzielni - właściciel włąsnościowego prawa spółdzielczego jest właścicielem niejako powietrza w "jego" lokalu . [Tertel.wsp-m]
Własność - prawo bezterminowego , swobodnego (nie naruszajacego praw innych ludzi) dysponowania rzeczą (np. odrębnym lokalem w budynku mieszkalnym itp. ) . czyli posiadania , korzystania i rozporządzania . Definicja prawa własności zawarta jest w art. 140 i następnych KC . [Tertel.wsp-m]
Właściciel - wynajmujący lub inna osoba , z którą wiąże lokatora stosunek prawny uprawniający go do używania lokalu [U-o-O-Pr-L-M-Z-Gm-zm-KC]
Właściwy organ - należy przez to rozumieć z zastrzeżeniem art.60 UGN - starostę , wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej , w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa oraz organ wykonawczy gminy , powiatu i województwa w odniesieniu do nieruchomości stanowiących odpowiednio własność gminy , powiatu i województwa . /
UGN/
Właściwy urząd(Art4
UGN)nalezy przez to rozumieć starostwo powiatowe, w którym wykonywane są zadania z zakresu administracji rządowej dotyczące gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa, albo odpowiednio urząd gminy , starostwo powiatowe lub urząd marszałkowski , w których prowadzone są sprawy gospodarki nieruchomościami stanowiącymi własność jednostek samorządu terytorialnego./UGN/
Włóka - (średniowieczna miara powierzchni) Nazwa ta była używana głównie na Mazowszu i we wschodnich terenach Rzrczypospolitej. 1 włóka chełmińska  (staropolska) = 30 morg = 17,955 ha = 179550 m2 . | 1 włóka (nowopolska - od 1819 r. ) = 30 morg = 16,79616 ha /wł-opr/
Wniosek o wpis - (w postępowaniu wieczysto-księgowym) stanowi odpowiednik pisma procesowego, uruchamia postępowanie i jednocześnie zakreśla jego granice, gdyż sąd dokonuje wpisu w granicach wniosku./wł-opr/
Wpis w Księdze wieczystej - orzeczenie sądu o charakterze merytorycznym (rozstrzygające co do istoty sprawy), będące jednocześnie czynnością techniczną - zapisem w księdze wieczystej. Wpisem jest również wykreślenie./wł-opr/
Wskaźnik przeliczeniowy kosztu odtworzenia 1 m2 powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych - przeciętny koszt budowy 1 m2 powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych .[U-o-O-Pr-L-M-Z-Gm-zm-KC]

Wspólnota mieszkaniowa
-ogół właścicieli lokali w jednej nieruchomości (wg księgi wieczystej) ; utworzona z mocy prawa w celu wspólnego zarządzania nieruchomością. Wspólnota mieszkaniowa jest jednostką organizacyjną nie posiadającą osobowości prawnej . Określa się ją jako ułomną osobę prawną . Może jednak nabywać prawa , zaciągać zobowiązania  , pozywać i być pozywaną a więc również posiada zdolność procesową , czyli może występować w procesie cywilnym  , gospodarczym oraz w postępowaniu administracyjnym jako strona . Wyróżnia się małe oraz duże wspólnoty mieszkaniowe . [Tertel.wsp-m] 
Współlokator - lokator , któremu przysługuje tytuł prawny do używania lokalu wspólnie z innym lokatorem . [U-o-O-Pr-L-M-Z-Gm-zm-KC]
Współwłasność(Art195KC)Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom(współwłasność)
 
Współwłaściciel -
Wstępny - osoba otrzymująca darowiznę lub spadek od najbliższych członków rodziny mająca  prawo do zwolnienia od podatku. Zwolnienie dotyczy osób z tzw. zerowej grupy: małżonka , zstępnych , wstępnych , rodzeństwa , pasierba , ojczyma i macochy .Wstępny to każdy przodek danej osoby: jej rodziców (ojciec, matka), dziadków (dziadek, babcia), pradziadków (pradziadek, prababcia), prapradziadków itd. . Osoby te są spokrewnione  ze sobą w linii prostej . 
Wycena nieruchomości - postępowanie w wyniku którego dokonuje się określenia wartości nieruchomości / UGN/
Wydziedziczenie - pozbawienie przez spadkodawcę w testamencie prawa do zachowku. Może nastąpić jeżeli uprawniony do zachowku: 1) wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego; 2) dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci; 3) uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych./wł-opr/
Wyodrębnianie  własności samodzielnego lokalu - prawna  czynność wyodrębniania własności samodzielnego lokalu mieszkalnego , której w większości przypadków towarzyszy przeniesienie własności na osobę trzecią , potwierdzona notarialnie oraz następnie wpisem do księgi wieczystej , Istnieją cztery drogi wyodrębniania własności lokalu : 1/ umową notarialną (np. sprzedaż) 2/ jednostronną czynnością prawną właściciela (np. rozpisanie majątku na spadkobierców) 3/ wyrkiem sądu znoszącym współwłasność (np. w wyniku konfliktów rodzinnych) , 4/ poprzez tzw. umowę developerską , na etapie wznoszenia nieruchomości , kiedy przeniesienie własności jest niejako przyrzeczone przez developera na rzecz inwestora - przyszłaego nabywcy lokalu . [Tertel.wsp-m]  
 
 
wyłączenie gruntów z produkcji rolniczej lub leśnej - to rozpoczęcie innego niż rolnicze lub leśne użytkowanie gruntów. 
top
X
Xero -
dokumentów w obrocie nieruchomościami
-  
Y
X-Y-Z -
Sprzedaż nieruchomości
 przez pełnomocnika 
 - czynność dokonywana przez właścicela lub jego pełnomocnika (jest to pełnomocnictwo szczególne w formie aktu notarialnego )- upoważniające  do dokonywania czynności przekraczających zwykły zarząd, czyli takich, które dotyczą czynności prawnych określonego rodzaju lub jednorazowo konkretnej czynności ) - działałającego w imieniu i na rzecz swojego mocodawcy.przeważnie gdy sprzedający jest za granicą i nie może być osobiście w czasie umowy sprzedaży dokonywanej pod rygorem nieważności w formie aktu notarialnego. Pełnomocnikiem może być osoba fizyczna, która posiada przynajmniej ograniczoną zdolność do czynność prawnych. Zazwyczaj jest to osoba najbliższa, do której mamy duże zaufanie albo prawnik, kiedy sytuacja wymaga wiedzy specjalistycznej. Pełnomocnictwo może być udzielone pośrednikowi w obrocie nieruchomościami jeżeli wcześniej korzystaliśmy z jego usług ./wł-opr/
Sprzedaż nieruchomości przy pomocy pośrednika w obr. nier. - Sprzedaż nieruchomości może się odbywać za pośrednictwem pośrednika w obrocie nieruchomościami lub bezpośrednio. Pośrednik w obr. nier. przygotowuje bezpieczną transakcję pod względem prawnym , kompletuje wszystkie niezbędne dokumenty służące przeniesieniu własności a także doradza właścielowi w sytuacji gdy jego nieruchomość ma nieuregulowany stan prawny.
Sprzedaż nieruchomości obciążonej hipoteką - Z taką transakcją mamy do czynienia wówczas, gdy w dziale IV księgi wieczystej prowadzonej dla nabywanej przez nas nieruchomości wpisana jest hipoteka lub hipoteki. Najczęściej będą to hipoteki na rzecz banku , który sfinansował zakup osobie, od której kupujemy nieruchomość. Hipoteka może być też wpisana na rzecz Skarbu Państwa ,jeżeli nie mieliśmy wystarczającej kwoty na spłatę długu na rzecz Skarbu Państwa od którego odkupiliśmy np. udział w nieruchomości . Nieraz właśnie tak się dzieje gdy nasz krewny będacy dotychczas udziałowcem w nieruchomości , umrze bezpotomnie + nie będzie po nim żadnych spadkobierców czyli Skarb Państwa uzyska prawo do uzyskania udziału po nim. My chcąc odzyskać ten udzial naszego krewnego od Sk. Państwa zadłużamy się na rzecz Sk.P. . Nieruchomość obciążoną hipoteka można oczywiście sprzedać jednak rzadko kupujący zgadza się na przejęcie naszego długu .Dlatego zawsze przy okazji sprzedaży nieruchomości powinno nastąpić wykreślenie hipoteki będącej zabezpieczeniem kredytu udzielonego poprzedniemu właścicielowi czy też spłata długu wobec Sk.P. Wystawianie takich obciążonych nieruchomości na sprzedaż nie świadczy o chęci oszukania kupującego, tylko jest podyktowane dominującym obecnie na rynku sposobem finansowania zakupu nieruchomości, jakim jest kredyt bankowy . Każda taka transakcja powinna być jednak rozpatrywana indywidulanie i nie ma jednoznacznej recepty na skuteczną sprzedaż nieruchomości obciążonej hipoteką. Profesjonalnym doradcą klienta jest z pewnością licencjonowany pośrednik posiadający odpowiednią wiedzę popartą zdanym egzaminem państwowym i mający wieloletnie doświadczenie. /wł-opr/ 
Wynajem nieruchomości   -
Dzierżawa nieruchomośc i -
Zamiana nieruchomości     -
Z
Zadatek(Art394KC)§1.W braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie , że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia  terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zacho wać , a jeżeli sama go dała,może żądać  sumy dwukrotnie wyższej.)§2.W razie wykonania umowy zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia   strony, która go dała ;jeżeli zaliczenie nie jest możliwe , zadatek ulega zwrotowi.§3. W razie rozwiązania  umowy zadatek powinien być zwrócony a obowiązek zapłaty sumy dwukrotnie wyższej odpada . To samo  dotyczy wypadku  , gdy niewykonanie umowy nastąpiło wskutek okoliczności , za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialnościalbo za które ponoszą odpowiedzialność obie strony. Zasób nieruchomości-(Art. 4 UGN)nieruchomości stanowiace własność Skarbu Państwa, gminy,powiatu lub województwa, nie oddane w użytkowanie wieczyste lub trwały zarząd a także nie obciążone prawem użytkowania
Zarząd wspólnoty - organ wykonawczy wspólnoty mieszkaniowej realizujący uchwały włąścicieli  , kierujący bieżącym funkcjonowaniem wspólnoty , reprezentujący ją na zewnątrz i wobec poszczególnych właścicieli lokali . Uchwałą właścicieli oraz poprzez umowę o administrowanie można część obowiązków zarządu wspólnoty zlecić innej osobie bądź firmie. [Tertel.wsp-m]
Zarządca nieruchomościami 
-  jest to osoba fizyczna posiadająca licencję  zarządcy nieruchomości nadaną w trybie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami , prowadząca działalność w  zakresie zarządzania nieruchomościami na własny rachunek i ryzyko . Praca Zarządcy polega na analizie , monitorowaniu czynników od których jest uzależnione prowadzenie racjonalnej gospodarki nieruchomością i podejmowaniu stosownych decyzji mających wpływ na bieżące a także przyszłe planowanie  jak najbardziej efektywnego  wykorzystania  będącej w gesti zarządcy nieruchomości. Wiedza , profesjonalne przygotowanie , nabyta praktyka Zarządcy  daje gwarancję osiagnięcia spodziewanego zysku z danej nieruchomości z pożytkiem dla całej społeczności mieszkającej w zarządzanym przez niego budynku .[wł-opr-wiki] .
Zarządca przymusowy (komisaryczny) - zarządca nieruchomości wspólnej utwierdzajacy wyrokiem sądu (np. gdy wspólnota nie wybierze zarządu lub gdy wybrany zarząd wspólnoty nie realizuje swych celów i któryś z właścicieli wystąpi do sądu ze skargą) . [Tertel.wsp-m]
Zasiedzenie - to instytucja kodeksu cywilnego (ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Dz. U. nr 16 poz. 93 z późniejszymi zmianami, dalej k.c.), która służy korygowaniu rzeczywistego prawa posiadania z istniejącym prawem własności tzn. sankcjonuje trwający od dłuższego czasu faktyczny stan posiadania. Zasiedzenie wiąże się z utratą własności przez dotychczasowego właściciela, który nie otrzymuje od osoby nabywającej w drodze zasiedzenia nieruchomość żadnego wynagrodzenia, ani też ekwiwalentu . Przedmiotem zasiedzenia może być : a/własność nieruchomości b/służebność (przesyłu , gruntowa ) c/użytkowanie wieczyste(ale wcześniej ustanowione) d/ własność rzeczy ruchomej (nabyta tylko przez osobę działającą w dobrej wierze) UWAGA : Nie można zasiedzieć służebności osobistej . Przesłąnki konieczne do zasiedzenia nieruchomości : nieprzerwane posiadanie samoistne oraz upływ czasu (20 lat przy dobrej wierze posiadacza a 30 lat przy złej wierze ocenianej w momencie objęcia w posiadanie ) Zasiedzenie - jest to instytucja prawa, która prowadzi do nabycia własności rzeczy ruchomej lub nieruchomości na skutek długotrwałego wykonywania tego prawa przez inną niż właściciel osobę. W drodze zasiedzenia można również nabyć prawo użytkowania wieczystego, niektóre służebności gruntowe, udział we współwłasności, nieruchomość gruntową, ustanowioną wcześniej odrębną własność lokalu.Posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze. Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby posiadał ją w złej wierze./wł-opr/
Zasób nieruchomości - nieruchomości , które stanowią przedmiot własności Skarbu Państwa , Gminy , Powiatu , lub Województwa i nie zostały oddane w użytkowanie wieczyste , oraz nieruchomości będące przedmiotem użytkowania wieczystego Skarbu Państwa , gminy , powiatu , województwa /UGN/
Zbywanie albo nabywanie nieruchomości - dokonywanie czynności prawnych na podstawie których nastepuje przeniesienie własności nieruchomości lub przeniesienie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej albo oddanie jej w użytkowanie wieczyste. /
UGN/
Zstępny - osoba otrzymująca darowiznę lub spadek od najbliższych członków rodziny mająca  prawo do zwolnienia od podatku. Zwolnienie dotyczy osób z tzw. zerowej grupy: małżonka , zstępnych , wstępnych , rodzeństwa , pasierba , ojczyma i macochy .Zstępny to kolejney potomek tej samej osoby: jej dziecko, wnuka prawnuk, praprawnuk itd. Osoby te są spokrewnione ze sobą w linii prostej . Wspólni zstępni to zstępni tej samej pary, pochodzący z tego samego związku kobiety i mężczyzny (nie tylko pochodzęce z małżeństwa z ).
Ż
.
top
ff